Là một người dùng Windows, có lẽ bạn đã quen thuộc với Trình Quản lý Tác vụ (Task Manager), Bảng Điều khiển (Control Panel) hay ứng dụng Cài đặt (Settings). Tuy nhiên, bạn có biết rằng bên dưới “lớp vỏ” của Windows còn ẩn chứa vô số các công cụ mạnh mẽ và tiện ích nâng cao khác? Những tiện ích ít được biết đến này có thể nâng cao đáng kể khả năng khắc phục sự cố, giám sát hiệu suất hệ thống, kéo dài tuổi thọ pin và tùy chỉnh các cài đặt nâng cao – tất cả mà không cần bất kỳ công cụ bên thứ ba nào.
Dù bạn đang gặp phải tình trạng máy tính thường xuyên bị treo, hiệu suất giảm sút không rõ nguyên nhân, hay đơn giản chỉ muốn tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của PC, những công cụ tích hợp sẵn dưới đây là “cứu tinh” vô giá mà thường bị bỏ qua. Hãy cùng 123thuthuat.com khám phá 10 tiện ích ẩn này để biến chiếc máy tính Windows của bạn trở thành một cỗ máy mạnh mẽ và ổn định hơn.
1. Windows Memory Diagnostic (Chẩn đoán Bộ nhớ Windows)
Kiểm tra RAM để phát hiện lỗi ẩn
Nếu bạn đang gặp các vấn đề với bộ nhớ hệ thống, đặc biệt là lỗi Màn hình Xanh Chết Chóc (BSOD) đáng sợ, công cụ Chẩn đoán Bộ nhớ Windows có thể giúp bạn xác định và giải quyết nguyên nhân. Công cụ này sẽ khởi động lại PC của bạn và thực hiện quét toàn diện RAM, phát hiện các lỗi ẩn có thể dẫn đến tình trạng treo máy ngẫu nhiên, đóng băng hệ thống hoặc lỗi BSOD. Việc phát hiện sớm các vấn đề về bộ nhớ có thể giúp bạn tránh được nhiều rắc rối lớn sau này.
Kiểm tra RAM bằng công cụ Chẩn đoán Bộ nhớ Windows
Cách mở:
Mở Start Menu, gõ “Windows Memory Diagnostic”, hoặc nhấn tổ hợp phím Win + R để mở hộp thoại Run, gõ mdsched.exe và nhấn Enter.
2. Resource Monitor (Giám sát Tài nguyên)
Xem ứng dụng nào đang chiếm dụng CPU, RAM và mạng
Đôi khi, bạn có thể cảm thấy máy tính của mình bị chậm hoặc hoạt động kém hiệu quả mà không có lý do cụ thể. Điều này có thể là do một số ứng dụng hoặc dịch vụ ẩn đang chạy ngầm. Trong những trường hợp như vậy, Resource Monitor sẽ là trợ thủ đắc lực cho bạn.
Hãy hình dung đây là một phiên bản chi tiết hơn của Task Manager. Công cụ này cung cấp thông tin chuyên sâu, theo thời gian thực về việc sử dụng CPU, phân bổ bộ nhớ, hoạt động của ổ đĩa và băng thông mạng. Các biểu đồ chi tiết cùng bảng biểu có thể sắp xếp giúp bạn dễ dàng xác định chính xác ứng dụng hoặc tiến trình nào đang tiêu thụ tài nguyên và làm chậm hệ thống của mình.
Cách mở:
Mở Task Manager, chuyển đến tab Performance, và nhấp vào “Open Resource Monitor”. Hoặc đơn giản là tìm kiếm trong ô tìm kiếm của Windows.
3. Reliability Monitor (Giám sát Độ tin cậy)
Công cụ lịch sử treo máy ít được nhắc đến
Reliability Monitor cung cấp một dòng thời gian trực quan về độ ổn định của PC, hiển thị rõ ràng các bản cài đặt phần mềm, cập nhật, sự cố ứng dụng và lỗi phần cứng. Công cụ này giúp nhanh chóng xác định phần mềm hoặc phần cứng gây ra sự cố, làm cho việc khắc phục trở nên dễ dàng hơn bằng cách tiết lộ các mẫu hoặc sự kiện dẫn đến sự mất ổn định của hệ thống.
Ví dụ, gần đây, một chương trình tên là EssentialPIM liên tục bị treo trên thiết bị của tôi, làm gián đoạn công việc. Thông qua Reliability Monitor, tôi đã có thể xác định một mô hình, phát hiện nguyên nhân gốc rễ và cuối cùng là khắc phục sự cố.
Biểu đồ ổn định hệ thống trên Reliability Monitor của Windows
Cách mở:
Gõ “Reliability Monitor” vào thanh tìm kiếm Start, hoặc điều hướng qua Control Panel > Security and Maintenance (Bảng Điều khiển > Bảo mật và Bảo trì).
4. DirectX Diagnostic Tool (Công cụ Chẩn đoán DirectX)
Chẩn đoán các vấn đề về đồ họa và âm thanh của bạn
Nếu bạn là một game thủ và gặp khó khăn trong việc khắc phục các vấn đề về đồ họa và âm thanh, công cụ này dành cho bạn. Công cụ Chẩn đoán DirectX cung cấp thông tin chi tiết về GPU (card đồ họa), driver âm thanh, phiên bản DirectX và các thành phần hệ thống đa phương tiện khác. Nó cực kỳ hữu ích để chẩn đoán và khắc phục sự cố GPU, các vấn đề về game, kiểm tra phiên bản driver hoặc thực hiện các bài kiểm tra chẩn đoán về khả năng DirectX.
Cách mở:
Nhấn tổ hợp phím Win + R, gõ dxdiag, và nhấn Enter.
5. Credential Manager (Trình Quản lý Thông tin xác thực)
Kho mật khẩu ẩn của bạn
Vâng, Windows thực sự đi kèm với một trình quản lý mật khẩu tích hợp; tuy nhiên, nó khá khác so với những gì bạn có thể đã thấy. Credential Manager quản lý an toàn các thông tin đăng nhập Windows, mật khẩu trình duyệt cũ (như Internet Explorer và các phiên bản Edge cũ hơn) và thông tin đăng nhập mạng của bạn. Nó lý tưởng để giải quyết các vấn đề kết nối mạng lặp đi lặp lại và xóa an toàn các thông tin xác thực đã lỗi thời.
Thực tế, trong thời hiện đại, công cụ này không còn quá giá trị do thiếu các tính năng nâng cao mà một kho mật khẩu hiện đại mong đợi. Tuy nhiên, nếu bạn chủ yếu dựa vào Edge và đăng nhập Windows, Credential Manager vẫn có thể hữu ích.
Giao diện Trình Quản lý Thông tin xác thực Windows
Cách mở:
Gõ “Credential Manager” vào thanh tìm kiếm Start. Hoặc tìm nó trong Control Panel.
6. God Mode (Chế độ “Thượng Đế”)
Tất cả cài đặt hệ thống chỉ với một cú nhấp chuột
Nếu bạn yêu thích các “trứng phục sinh” ẩn, Windows có một vài cái, và God Mode là một trong số đó. Nó tập hợp hơn 200 cài đặt và tùy chọn cấu hình hệ thống quan trọng vào một thư mục duy nhất, dễ dàng truy cập. Phím tắt mạnh mẽ này lý tưởng cho người dùng chuyên nghiệp và những người đam mê thường xuyên tùy chỉnh và điều chỉnh cài đặt Windows mà không cần điều hướng qua nhiều lớp menu.
Thư mục God Mode tổng hợp các cài đặt nâng cao trên Windows
Cách kích hoạt:
- Nhấp chuột phải vào màn hình nền của bạn và tạo một thư mục mới.
- Đổi tên thư mục thành:
GodMode.{ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}
Giờ đây, bạn đã có quyền truy cập nhanh chóng vào một loạt các cài đặt phong phú.
7. Local Group Policy Editor (Trình Chỉnh sửa Chính sách Nhóm Cục bộ)
Mở khóa các tùy chỉnh hệ thống nâng cao
Nếu bạn là người dùng Windows Pro hoặc Enterprise, bạn sẽ có một công cụ mạnh mẽ dưới dạng Local Group Policy Editor. Về cơ bản, nó cho phép tùy chỉnh nâng cao các cài đặt Windows ẩn, bao gồm các chính sách bảo mật, hành vi giao diện người dùng (UI), kiểm soát dữ liệu đo từ xa (telemetry), quyền truy cập USB và thời gian tự động đăng xuất. Nó vô cùng hữu ích cho người dùng chuyên nghiệp và quản trị viên hệ thống muốn tối ưu hóa bảo mật và hiệu suất của hệ thống hoặc mạng lưới hệ thống của họ.
Mặc dù nó không có sẵn cho người dùng Windows Home theo mặc định, nhưng có một vài cách giải quyết bạn có thể thử.
Cửa sổ Trình Chỉnh sửa Chính sách Nhóm Cục bộ trên Windows
Cách mở:
Nhấn tổ hợp phím Win + R, gõ gpedit.msc, và nhấn Enter.
8. Computer Management Console (Bảng Điều khiển Quản lý Máy tính)
Trung tâm của tất cả công cụ hệ thống của bạn
Computer Management Console không phải là một công cụ hay dịch vụ riêng lẻ. Thực tế, nó là một trung tâm toàn diện cho phép bạn truy cập Device Manager (Quản lý Thiết bị), Disk Management (Quản lý Đĩa), Task Scheduler (Lập lịch Tác vụ), Services (Dịch vụ) và Event Viewer (Trình xem Sự kiện) dưới một giao diện duy nhất. Nó giúp đơn giản hóa việc khắc phục sự cố phần cứng, quản lý tài khoản người dùng và các tác vụ phân vùng đĩa bằng cách cung cấp tất cả các công cụ quản lý thiết yếu ở một nơi.
Bảng điều khiển Quản lý Máy tính Windows
Cách mở:
Nhấp chuột phải vào nút Start và chọn “Computer Management”, hoặc nhấn tổ hợp phím Win + R, gõ compmgmt.msc, và nhấn Enter.
9. Powercfg Tool (Công cụ Powercfg)
Tìm hiểu điều gì đang làm hao pin laptop của bạn
Bạn đang gặp vấn đề với pin laptop và lo sợ rằng nó sắp hết chu kỳ? Windows cung cấp một cách để chẩn đoán điều đó bằng một lệnh đơn giản. Powercfg là một tiện ích dòng lệnh nâng cao được thiết kế để quản lý và chẩn đoán cài đặt nguồn trên máy tính của bạn. Nó cung cấp các báo cáo chi tiết về việc sử dụng pin, tình trạng pin, cài đặt chế độ ngủ và mẫu tiêu thụ năng lượng.
Công cụ này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về việc sử dụng pin từ ngày bạn bắt đầu sử dụng laptop cho đến ngày hiện tại. Nó cũng sẽ cung cấp cho bạn thông tin chính xác về dung lượng pin hiện tại so với dung lượng ban đầu. Về cơ bản, mọi thứ liên quan đến pin sẽ được trả lời trong tệp HTML mà Powercfg sẽ tạo ra.
Báo cáo tình trạng pin chi tiết được tạo bằng công cụ Powercfg
Để tạo tệp:
Chạy powercfg /batteryreport từ Command Prompt (Dấu nhắc Lệnh). Một báo cáo tình trạng pin HTML chi tiết sẽ tự động được lưu vào thư mục hồ sơ người dùng của bạn.
10. System Configuration (msconfig) (Cấu hình Hệ thống)
Kiểm soát cách Windows khởi động
Nếu bạn đang gặp khó khăn khi sử dụng Windows trên PC, một trong những giải pháp nhanh chóng là khởi động vào Chế độ An toàn (Safe Mode) và áp dụng một số bản sửa lỗi. Nhưng làm thế nào để khởi động Windows vào Chế độ An toàn? Đó là điều mà System Configuration (msconfig) cho phép bạn làm.
Ngoài ra, công cụ này còn cung cấp các tiện ích thiết yếu để tùy chỉnh quá trình khởi động PC, quản lý cấu hình khởi động, các dịch vụ khởi động và các chế độ chẩn đoán. Nó đặc biệt hiệu quả để chẩn đoán và giải quyết các vấn đề khởi động, cải thiện thời gian khởi động hoặc cách ly phần mềm gây ra sự cố khi khởi động.
Cửa sổ Cấu hình Hệ thống (msconfig) của Windows
Cách mở:
Nhấn tổ hợp phím Win + R, gõ msconfig, và nhấn Enter.
Khai phá tiềm năng ẩn của PC
Như bạn có thể thấy, máy tính Windows của bạn có nhiều sức mạnh và tiện ích hơn những gì bạn nghĩ. Lần tới khi bạn gặp phải các vấn đề về hiệu suất, sự cố bí ẩn hoặc đơn giản là muốn tối ưu hóa hiệu quả hệ thống, hãy nhớ đến những công cụ tích hợp mạnh mẽ này. Chúng sẽ giúp bạn không cần cài đặt phần mềm bên thứ ba không cần thiết, bảo vệ hiệu suất hệ thống và giúp bạn tận dụng tối đa trải nghiệm máy tính của mình. Hãy khám phá những tiện ích này và bạn sẽ nhanh chóng đánh giá cao chiều sâu ẩn giấu của Windows. Đừng quên chia sẻ những thủ thuật hữu ích này với bạn bè và ghé thăm 123thuthuat.com để tìm hiểu thêm nhiều kiến thức công nghệ thú vị khác!
