Các bộ kit RAM cao cấp thường được quảng cáo rầm rộ với tốc độ cực nhanh, gây ấn tượng mạnh và khiến nhiều người tin rằng chúng sẽ mang lại trải nghiệm chơi game mượt mà hơn hay tăng đáng kể số khung hình mỗi giây (FPS). Tuy nhiên, mặc dù RAM cao cấp chắc chắn có vai trò quan trọng trong một số trường hợp nhất định, nhưng lợi ích mà chúng mang lại cho trải nghiệm chơi game không phải lúc nào cũng lớn như các nhà sản xuất thường phóng đại trong chiến dịch tiếp thị của mình. Chắc chắn, việc nâng cấp lên RAM DDR5 là đáng cân nhắc nếu bạn vẫn đang sử dụng DDR4, nhưng trên thực tế, bạn không nhất thiết phải có các bộ kit DDR5 tốc độ siêu nhanh, đặc biệt là chỉ để chơi game.
Khi xây dựng hoặc nâng cấp một dàn PC chơi game, có nhiều yếu tố quan trọng khác cần xem xét hơn là tốc độ RAM, bởi những yếu tố này có thể tác động lớn hơn đến số khung hình mà bạn đạt được. Vì vậy, trước khi quyết định chi tiêu một khoản tiền lớn cho các thanh RAM có tốc độ cao, điều cần thiết là phải hiểu rõ lý do tại sao chỉ đơn thuần có bộ nhớ nhanh hơn sẽ không cải thiện đáng kể trải nghiệm chơi game của bạn. Chúng tôi không phủ nhận rằng bạn có thể nhận thấy một số cải tiến với các bộ kit RAM nhanh hơn, nhưng việc ưu tiên tốc độ RAM không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất.
CPU và GPU Quan Trọng Hơn RAM Trong Chơi Game
Vai trò của CPU và GPU trong game
Mặc dù tốc độ RAM có ảnh hưởng ở một mức độ nào đó đến hiệu suất chơi game, nhưng nó hiếm khi là yếu tố quyết định. Điều này là do CPU (bộ xử lý trung tâm) và GPU (bộ xử lý đồ họa) mới là hai linh kiện chịu trách nhiệm chính trong quá trình xử lý game. Ví dụ, GPU của bạn đảm nhiệm việc hiển thị các họa tiết, ánh sáng, đổ bóng và các hiệu ứng hình ảnh khác, trong khi CPU quản lý các phép tính vật lý, logic game và xử lý đầu vào. Nếu một trong hai linh kiện này bị tụt hậu, bạn sẽ gặp phải tình trạng “nút cổ chai” (bottleneck), mà việc nâng cấp RAM tốc độ cao đơn thuần không thể giải quyết được.
Do đó, trước khi bạn quyết định chi tiền cho các bộ kit DDR5 tốc độ cao, hãy đảm bảo rằng bạn đã sở hữu một CPU và GPU đủ mạnh mẽ. Nếu không, việc nâng cấp từ DDR4 3200MHz lên DDR5 6000MHz, chẳng hạn, có thể chỉ mang lại mức cải thiện vài khung hình mỗi giây mà bạn thậm chí khó nhận ra. Thêm vào đó, tốc độ RAM không quá quan trọng nếu bạn đã có chip X3D, như Ryzen 7 5800X3D, 7800X3D hoặc 9800X3D. Các chip này có bộ nhớ đệm L3 lớn, giúp giảm đáng kể nhu cầu truy cập dữ liệu thường xuyên từ RAM. Miễn là bạn có các thanh RAM DDR4-3200MHz, nhìn chung là đủ dùng.
Dung Lượng RAM Ảnh Hưởng Lớn Hơn Tốc Độ RAM
Game hiện đại cần nhiều RAM hơn RAM nhanh
Hộp RAM DDR5 TeamGroup T-FORCE XTREE ARGB minh họa cho dung lượng RAM
Các tựa game hiện đại yêu cầu tối thiểu 16GB RAM để chạy ổn định, với một số game, như Black Myth: Wukong, khuyến nghị 32GB để có trải nghiệm mượt mà. Chúng tôi cho rằng 16GB RAM hiện tại là không đủ, đặc biệt nếu bạn bật tính năng dò tia (ray tracing) hoặc chơi các tựa game AAA hiện đại ở độ phân giải cao hơn như 1440p và 4K. Đó chính là lý do chúng tôi khuyến nghị 32GB RAM là “điểm vàng” cho chơi game vào năm 2025. Dung lượng này cũng giúp bạn có thêm không gian để chạy một số ứng dụng nền mà không phải lo lắng về hiệu suất chơi game.
Vì vậy, nếu bạn hiện chỉ có 16GB RAM DDR4, bạn sẽ hưởng lợi nhiều hơn từ việc nâng cấp lên bộ kit 32GB, ngay cả khi tốc độ của nó tương đương. Có nhiều RAM hơn sẽ giảm thiểu tình trạng giật lag và cải thiện độ ổn định của hệ thống, đặc biệt khi bạn chạy nhiều ứng dụng cùng lúc. Bạn không cần phải vội vàng chuyển sang RAM DDR5, vì các module DDR4 cao cấp vẫn không gây “nút cổ chai” cho một dàn PC chơi game. Và bạn cũng không cần phải chi tiền mua một bo mạch chủ mới chỉ để lắp các thanh RAM DDR5.
Độ Trễ RAM (CAS Latency) Quan Trọng Không Kém Tốc Độ
RAM với độ trễ CAS thấp có thể vượt trội hơn module tốc độ cao
Bộ kit RAM DDR5-6000 Crucial Pro Overclocking hiển thị nhãn dán thông số độ trễ CAS (CL)
Tốc độ không phải là chỉ số duy nhất quyết định hiệu suất của RAM; độ trễ CAS (CAS Latency hay CL) cũng ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất chơi game trong thực tế. RAM DDR5 đã trở nên rất phải chăng trong vài năm trở lại đây, nhưng bạn vẫn cần chi thêm một khoản tiền đáng kể cho các bộ kit có độ trễ CAS thấp hơn. Chẳng hạn, bạn có thể tìm thấy một bộ kit DDR5-6000MHz 32GB với giá khoảng hơn 100 USD trên Newegg, nhưng bạn cũng sẽ thấy các module cùng tốc độ với giá cao hơn từ 30-50 USD. Lý do cho sự chênh lệch này chính là độ trễ CAS thấp hơn. Các sản phẩm giá rẻ hơn thường có độ trễ CAS là CL36, trong khi các sản phẩm cao cấp có độ trễ CAS là CL30 hoặc thấp hơn.
Độ trễ CAS CL36 có nghĩa là RAM mất 36 chu kỳ xung nhịp để truy xuất dữ liệu sau một yêu cầu. Vì vậy, giờ đây bạn đã hiểu tại sao các bộ kit có độ trễ thấp hơn lại đắt tiền hơn. Một bộ kit RAM DDR5-6000MHz CL30 nhìn chung sẽ nhanh hơn bộ kit DDR5-6400MHz CL36 trong các tác vụ nặng về bộ nhớ và các trò chơi phụ thuộc vào CPU. Nhìn chung, miễn là độ trễ CAS thấp hơn CL36, bạn không cần phải quá lo lắng về hiệu suất. Tuy nhiên, hãy đảm bảo rằng bạn không mua các module DDR5 tần số cao với thời gian CL40, vì chúng chậm hơn khoảng 10% so với các bộ kit CL36.
Lợi Ích Giảm Dần (Diminishing Returns) Khi Nâng Cấp RAM
Tác động nhỏ ở độ phân giải cao
Cảnh chơi game đua xe trên màn hình ASUS ROG PG32UCDP minh họa hiệu suất ở độ phân giải cao
Nếu bạn chủ yếu chơi các tựa game AAA ở độ phân giải 4K, bạn sẽ không nhận được nhiều lợi ích từ việc có RAM tốc độ cao hơn nếu bạn đã sở hữu bộ nhớ DDR5. Ví dụ, việc nâng cấp từ DDR5-6000MHz lên DDR5-8000MHz chỉ mang lại mức tăng từ 3-5 FPS, điều này hầu như không đáng chú ý nếu trò chơi của bạn đã chạy ở trên 60 FPS. Đó là bởi vì ở các độ phân giải cao như 4K, trò chơi thường phụ thuộc nhiều vào GPU hơn là CPU; do đó, tốc độ RAM của bạn ít quan trọng hơn.
Tác động rõ rệt hơn ở độ phân giải thấp và game cạnh tranh
Tuy nhiên, nếu bạn chơi các tựa game cạnh tranh như Valorant và Counter-Strike 2 trên màn hình 1080p, RAM tốc độ cao hơn sẽ có tác động lớn hơn đến số khung hình của bạn, đặc biệt nếu bạn có một GPU và CPU mạnh mẽ để tận dụng. Bạn có thể mong đợi mức cải thiện FPS khoảng 10% khi nâng cấp từ DDR5-5600MHz lên DDR5-8000MHz, điều này là đáng kể đối với những người chơi game trên màn hình tần số quét cao 240Hz và 360Hz.
Kết luận
RAM tốc độ cao có thể trông rất hấp dẫn và là một linh kiện đáng mơ ước cho những ai muốn tối ưu PC. Tuy nhiên, điều cốt yếu là bạn cần ưu tiên các thành phần khác có tác động lớn hơn đến số khung hình trong game trước tiên. Chắc chắn, bạn có thể mong đợi mức cải thiện hiệu suất chơi game từ 5-10% khi nâng cấp lên bộ kit RAM nhanh nhất hiện có, nhưng số tiền đó có thể được chi tiêu hiệu quả hơn cho một CPU hoặc GPU mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, nếu bạn đã sở hữu phần cứng cao cấp hàng đầu, như AMD Ryzen 7 9800X3D và Nvidia RTX 5090, thì việc nâng cấp lên các module bộ nhớ nhanh hơn để khai thác tối đa hiệu suất từ PC của bạn là hoàn toàn hợp lý và không có gì phải bàn cãi.
Bạn có quan điểm gì về tầm quan trọng của tốc độ RAM trong chơi game? Hãy để lại bình luận và chia sẻ kinh nghiệm của bạn cùng 123thuthuat.com nhé!
