Các ổ đĩa lưu trữ thường có tuổi thọ ngắn hơn so với các linh kiện PC khác. Các bộ phận cơ học của ổ cứng HDD sẽ hao mòn sau thời gian dài sử dụng liên tục, trong khi ổ SSD lại có số chu kỳ ghi giới hạn và có thể hết tuổi thọ khi đạt đến giới hạn đó. Vì không ai muốn mất đi những tệp tin quan trọng khi ổ cứng gặp sự cố, hầu hết những người đam mê PC đều không khuyến khích sử dụng các ổ cứng HDD và SSD đã cũ trong hệ thống của họ.
Tuy nhiên, nếu bạn có những ổ cứng HDD và SSD cũ đang nằm “chất xó” như tôi, bạn chưa cần phải vứt bỏ chúng ngay lập tức. Miễn là chúng chưa sắp hết tuổi thọ, bạn vẫn có thể tận dụng chúng theo nhiều cách độc đáo và thú vị. Mặc dù tôi sẽ không bao giờ lưu trữ bất cứ thứ gì quan trọng trên những ổ đĩa cũ này, nhưng chúng đã mang lại rất nhiều giá trị trong phòng thí nghiệm tại nhà (home lab) của tôi. Tại 123thuthuat.com, chúng tôi luôn tìm cách tối ưu hóa mọi tài nguyên, và việc tận dụng ổ cứng cũ chính là một ví dụ điển hình cho tư duy này.
1. Sử dụng Làm Bộ Nhớ Đệm SSD (SSD Cache)
Khi nâng cấp RAM không khả thi
Có khả năng bỏ xa các đối thủ HDD, các ổ NVMe hiện đại nổi tiếng với tốc độ cực nhanh. Điều này khiến chúng trở nên khá hữu ích cho việc tạo bộ nhớ đệm SSD (SSD cache), nơi hệ điều hành có thể tạm thời lưu trữ dữ liệu thường xuyên truy cập. Nếu PC hoặc NAS của bạn đang sử dụng ổ cứng HDD, bạn có thể tận dụng ổ NVMe dự phòng của mình làm bộ nhớ đệm SSD.
Tất nhiên, nâng cấp RAM luôn tốt hơn việc sử dụng bộ nhớ đệm SSD. Nhưng nếu NAS hoặc máy tính mini của bạn có RAM được hàn chết trên bo mạch, việc sử dụng một ổ SSD cũ làm thiết bị đệm có thể cải thiện đáng kể tốc độ truyền tải của các ổ đĩa còn lại. Hơn nữa, nếu hệ điều hành của bạn bắt đầu chậm chạp, một ổ SSD có thể làm cho nó hoạt động nhanh nhạy và phản hồi tốt hơn. Đây là một giải pháp hiệu quả về chi phí để tăng cường hiệu suất cho các hệ thống đã lỗi thời hoặc có cấu hình giới hạn.
2. Lưu Trữ Bản Sao Lưu Thứ Cấp/Thứ Ba (Backups of Backups)
Hơn cả sao lưu thông thường
Ổ cứng cũ rất xa vời lý tưởng để lưu trữ các tệp tin – hay thậm chí là các bản sao lưu chính. Tuy nhiên, việc sao lưu thứ cấp (hoặc tốt hơn nữa là thứ ba) lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Khi sao lưu dữ liệu quan trọng, bạn sẽ muốn có một vài bản sao lưu dự phòng để tăng cường bảo vệ, ngay cả khi bạn đã tuân thủ quy tắc 3-2-1.
Tôi gọi những bản sao chép bổ sung này là “bản sao lưu của bản sao lưu” và thường cất giữ chúng an toàn trong tủ PC của mình để đề phòng những ngày mưa gió. Vì những ổ đĩa này không được sử dụng nhiều, tôi ưu tiên dùng các ổ HDD cũ thay vì SSD. Miễn là ổ cứng HDD đó không có lỗi trong các bài kiểm tra S.M.A.R.T. (Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology), nó có thể đóng vai trò là một thiết bị lưu trữ lưu trữ tệp tin sao lưu khá tốt.
Người dùng cầm ổ cứng HDD Seagate, biểu tượng của việc lưu trữ dữ liệu an toàn
3. Biến Thành Ổ USB Tốc Độ Cao
Đặc biệt hữu ích với ổ NVMe
Các ổ đĩa gắn ngoài không hề rẻ, và bạn sẽ khó tìm được một ổ đĩa nào có thể sánh được với tốc độ truyền tải của các ổ NVMe. Với các chuẩn USB mới hơn đẩy ngưỡng tốc độ lên cao hơn nữa, việc tạo ra một ổ đĩa tốc độ cao có khả năng truyền tệp tin với tốc độ chóng mặt là điều hoàn toàn khả thi.
Gần đây, tôi đã sử dụng một vỏ bảo vệ NVMe như vậy, và nó đã biến ổ SSD cũ của tôi thành một chiếc USB tuyệt vời. Thậm chí, đó là cách yêu thích của tôi để lưu trữ các tệp không quan trọng trên MacBook, vì tôi không thể tự mình tháo máy và thay thế ổ SSD 256 GB bên trong. Việc tận dụng ổ NVMe cũ theo cách này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn mang lại hiệu suất vượt trội so với các ổ USB thông thường trên thị trường.
Cầm vỏ bảo vệ ổ NVMe SSD trước máy tính MacBook, minh họa cách biến ổ NVMe cũ thành ổ di động siêu tốc
4. Lưu Trữ Thư Viện Game Steam
Giải pháp cho các tựa game ít chơi
Trong những năm qua, kích thước của các trò chơi điện tử đã tăng vọt. Sự “phình to” về dung lượng này nghiêm trọng đến mức bạn có thể hết dung lượng trên ổ 500 GB chỉ với việc cài đặt Ark cùng tất cả các DLC của nó. Mặc dù tôi có hai ổ SSD 1TB dự phòng trên PC chỉ dành cho game, nhưng tôi vẫn phải gỡ bỏ các game cũ để nhường chỗ cho các bản phát hành mới vài lần mỗi năm – và tôi còn chưa nói đến kích thước khổng lồ của các gói texture 4K và các bản mod chuyển đổi tổng thể cho các game yêu thích của tôi.
May mắn thay, tôi có một số ổ HDD và SSD dự phòng mà tôi có thể sử dụng để chuyển bớt một số game Steam sang. Nhờ giao thức iSCSI, tôi thậm chí không cần phải cắm trực tiếp các ổ đĩa này vào PC; việc cấu hình chúng làm mục tiêu iSCSI bên trong NAS của tôi khả thi hơn bạn nghĩ. Với một ổ NVMe và kết nối Ethernet 10 Gigabit nhanh, thời gian tải gần như tương đồng, và độ trễ vẫn ở mức tối thiểu, ngay cả trong các trò chơi thế giới mở nhịp độ nhanh.
5. Thử Nghiệm Hệ Điều Hành và Dịch Vụ Tự Lưu Trữ (Self-hosted Services)
Lý tưởng để kiểm tra bản phân phối lạ và ứng dụng độc đáo
Là một người đam mê phòng thí nghiệm tại nhà (home lab), tôi thường sử dụng máy trạm của mình để thực hiện các dự án DevOps và quản trị hệ thống, đồng thời có một môi trường phát triển đầy đủ được ảo hóa bên trong máy chủ PC của mình. Tôi cũng đã thiết lập một vài máy ảo để lưu trữ ngăn xếp container của mình và thường xuyên tạo các máy ảo mới để thử nghiệm các bản phân phối Linux độc đáo.
Nhưng việc chạy tất cả các tác vụ này đòi hỏi rất nhiều không gian lưu trữ. Một lần nữa, tôi sẽ không bao giờ đề xuất sử dụng bất kỳ ổ HDD hoặc SSD cũ kỹ nào để lưu trữ dữ liệu máy ảo hoặc container quan trọng. Nhưng nếu đó chỉ là một vài máy ảo thử nghiệm, tôi thường sử dụng các ổ đĩa cũ của mình để kiểm tra chúng trước khi chuyển chúng sang LVM chính của tôi nếu tôi thấy chúng hữu ích cho hệ thống thử nghiệm của mình.
6. Lưu Trữ Dữ Liệu Camera Giám Sát
Ổ cứng HDD cũ là lựa chọn tuyệt vời cho máy chủ Frigate
Camera giám sát là một cách tuyệt vời để tăng cường an ninh cho không gian sống của bạn. Tuy nhiên, rất dễ hết dung lượng lưu trữ khi bạn ghi lại cảnh quay độ phân giải cao 24/7. Tôi thường giữ ít nhất 15 ngày dữ liệu từ camera giám sát của mình, vì đó là lượng dữ liệu tối đa mà các ổ đĩa của tôi có thể lưu trữ.
May mắn thay, các ổ cứng đã qua sử dụng cũng như các ổ HDD được tháo từ máy tính cũ của tôi thực sự hữu ích để tăng dung lượng lưu trữ cho hệ thống giám sát của tôi. Vì tôi không thực sự phải lo lắng về việc mất dữ liệu cũ hơn hai tuần, tôi sẽ lưu trữ bất cứ thứ gì được ghi lại ngoài thời điểm đó trên các ổ đĩa đã qua sử dụng của mình. Giải pháp này giúp tôi quản lý hiệu quả lượng lớn dữ liệu video mà không cần đầu tư quá nhiều vào ổ cứng mới, đồng thời đảm bảo an ninh liên tục.
Giao diện Proxmox hiển thị quá trình xây dựng máy chủ ZoneMinder, ứng dụng lý tưởng cho việc lưu trữ camera giám sát
Tuyệt đối không sử dụng làm bộ lưu trữ chính
Vài tuần trước, tôi đã mua một vài ổ đĩa tân trang từ Amazon – và chúng không phải là loại dành cho doanh nghiệp hay trung tâm dữ liệu. Tôi đã sử dụng chúng được gần một tháng nay, và vẫn chưa nhận thấy bất kỳ lỗi lạ nào. Tất nhiên, tôi đã kiểm tra kỹ lưỡng chúng về số lượng sector không thể sửa lỗi (Uncorrectable Sector Count), tỷ lệ lỗi tìm kiếm (Seek Error Rates) và các vấn đề nghiêm trọng khác trước khi bắt đầu sử dụng. Và tôi sẽ không bao giờ sử dụng những ổ đĩa này trong hệ thống RAID chính của mình để lưu trữ bất cứ thứ gì mà tôi sẽ tiếc nuối nếu mất đi.
Tuy nhiên, những ổ đĩa tân trang này (và thậm chí cả các ổ HDD và SSD còn lại trong phòng thí nghiệm tại nhà của tôi) là những giải pháp tiết kiệm chi phí hiệu quả cho việc sao lưu thứ ba, ổ đĩa lưu trữ game và lưu trữ giám sát. Hy vọng rằng, với những gợi ý từ 123thuthuat.com, bạn sẽ tìm thấy cách tận dụng tối đa những chiếc ổ cứng cũ của mình, biến chúng thành những công cụ hữu ích thay vì vứt bỏ lãng phí. Đừng ngần ngại chia sẻ những cách độc đáo khác mà bạn đã áp dụng trong phần bình luận bên dưới nhé!
