Trong thế giới phần cứng PC, thật dễ dàng bị cuốn vào nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO) và lãng phí tiền vào những nâng cấp tưởng chừng cần thiết nhưng thực chất lại không mang lại giá trị tương xứng. Mọi linh kiện cao cấp, đắt đỏ đều có thị trường riêng của nó, nhưng nhiều người mua chúng chỉ vì bị ảnh hưởng bởi marketing và sự cường điệu hóa xung quanh sản phẩm. Điều này không chỉ giới hạn ở những chiếc GPU và CPU đắt tiền, mà còn áp dụng cho màn hình chơi game, bo mạch chủ và ổ cứng SSD.
Là một chuyên gia tại 123thuthuat.com, chúng tôi hiểu rằng việc tối ưu ngân sách và hiệu suất là mối quan tâm hàng đầu của độc giả Việt Nam. Vì vậy, bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện những linh kiện PC thường bị đánh giá quá cao, không thực sự xứng đáng với sự chú ý và số tiền bạn bỏ ra, từ đó giúp bạn đưa ra quyết định mua sắm thông minh hơn cho dàn máy của mình.
Nguồn Máy Tính (PSU) 1600W: Liệu Có Thực Sự Cần Thiết?
Đa Số Người Dùng Chỉ Cần 850W
Dù dàn PC của bạn có cao cấp đến mấy, bạn có thể không cần một bộ nguồn 1600W. Ngay cả khi bạn sở hữu RTX 5090 và Core i9-14900K cho hệ thống của mình, một bộ nguồn 1200W vẫn đủ sức gánh vác. Hầu hết các PSU hiện đại đều được thiết kế để xử lý các biến động công suất đột ngột, vì vậy bạn không cần phải thêm một “vùng đệm” công suất không cần thiết.
Thực tế, đa số người dùng sẽ hoàn toàn ổn với một bộ nguồn 850W, xét đến yêu cầu công suất của các CPU và GPU phổ biến nhất hiện nay. Các nhà sản xuất liên tục ra mắt các linh kiện với yêu cầu công suất ngày càng cao, nhưng điều đó không thay đổi sự thật rằng hầu hết người dùng đều xây dựng một chiếc PC chơi game tầm trung. Ngay cả khi bạn chọn một chiếc RTX 5070 Ti hoặc RX 9070 XT kết hợp với Ryzen 7 9800X3D, bạn vẫn chưa chạm đến ngưỡng cần thiết để biện minh cho việc mua một bộ nguồn 1300W hay 1600W.
Những bộ nguồn cao cấp này nhận được rất nhiều sự chú ý, với nhiều người đam mê công nghệ ủng hộ việc “càng nhiều công suất càng tốt” trong phạm vi ngân sách cho phép. Tuy nhiên, việc bảo vệ phần cứng của bạn không nhất thiết phải tốn một khoản tiền khổng lồ.
Nguồn máy tính MSI MAG A850GL 850W, hiệu suất 80 Plus Gold, đáp ứng đủ nhu cầu cho hầu hết cấu hình PC gaming hiện đại.
RAM DDR5 Tốc Độ Cao: Hiệu Năng “Tối Thượng” Hay “Ảo Tưởng”?
Điểm Ngọt 6000MT/s và Giới Hạn Hiệu Năng
Kể từ khi RAM DDR5 trở nên phổ biến, tốc độ bộ nhớ đã nhảy vọt lên một tầm cao mới. Từ mức 3.600MT/s được coi là cực kỳ nhanh trong thời kỳ DDR4, giờ đây chúng ta đang sống trong thời đại mà 6.000MT/s được xem là mức tối thiểu. Mặc dù đây có thể là “điểm ngọt” cho hầu hết các dàn PC chơi game, nhiều người dùng vẫn bị mê hoặc bởi các bộ kit RAM nhanh hơn, được đánh giá ở mức 7.200MT/s hoặc 8.000MT/s.
Thực tế, RAM tốc độ cực nhanh không cải thiện hiệu suất của bạn nhiều như bạn nghĩ. Thật tuyệt khi thấy các kỷ lục tốc độ bị phá vỡ bởi các bộ kit G.Skill hay Patriot mới nhất, nhưng chúng không ảnh hưởng nhiều đến hiệu suất chơi game của bạn, mà chỉ ảnh hưởng đến ví tiền của bạn. Số khung hình mỗi giây (FPS) bạn nhận được trong game phụ thuộc vào nhiều yếu tố như GPU, CPU và chính engine game. Tốc độ bộ nhớ vượt quá 6.000–6.400MT/s cho thấy hiệu suất giảm dần. Bạn có thể muốn bộ kit nhanh nhất để “khoe” với bạn bè, nhưng số tiền của bạn sẽ được sử dụng tốt hơn ở nơi khác.
Bộ kit RAM Crucial Pro Overclocking DDR5-6000 (2x16GB) với tốc độ 6000MT/s, được coi là điểm ngọt về hiệu năng cho game thủ.
Màn Hình OLED Cao Cấp: Trải Nghiệm Tuyệt Vời Đi Kèm “Giá Đắt”
Ưu Điểm Nổi Bật và Những “Cái Giá” Phải Trả
Màn hình chơi game OLED mang lại trải nghiệm tốt hơn đáng kể so với màn hình IPS và VA, nhưng đi kèm với một mức giá “khủng” để sở hữu. Các màn hình OLED tốt nhất thường có giá khoảng 1.000 USD, và các mẫu phải chăng hơn cũng không rẻ hơn là bao (có lẽ chỉ 100–200 USD). Màu đen sâu, độ tương phản tuyệt vời và thời gian phản hồi tức thì của màn hình OLED đều là những lợi ích lớn, nhưng công nghệ này vẫn chưa đạt đến mức cần thiết, đặc biệt là về giá cả.
Hơn nữa, bạn cần phải đối phó với những lo ngại về hiện tượng lưu ảnh (burn-in), đặc biệt nếu bạn sử dụng màn hình của mình để làm việc, hiển thị các yếu tố tĩnh trong nhiều giờ liền. Burn-in có thể xuất hiện trong vòng 2 hoặc 3 năm sử dụng màn hình OLED, và việc xử lý bảo hành với bộ phận hỗ trợ khách hàng là một vấn đề đau đầu với đa số các nhà sản xuất. Màn hình OLED cũng nổi tiếng về độ sáng toàn màn hình kém và liên tục gây phiền toái cho bạn với các chu kỳ làm mới điểm ảnh.
Về cơ bản, có rất nhiều vấn đề cần cân nhắc khi sở hữu một màn hình OLED cao cấp, và đó là sau khi bạn đã bỏ ra một khoản tiền lớn để mua nó. Nếu bạn không thể kỳ vọng một chiếc màn hình 1.000 USD có thể hoạt động mà không gặp bất kỳ sự cố nào trong hơn 5 năm, thì mục đích của việc đầu tư này là gì?
Bo Mạch Chủ (Mainboard) Cao Cấp: Khoản Đầu Tư Vô Ích Cho Phần Lớn Người Dùng
Những Tính Năng Bạn Hiếm Khi Dùng Đến
Bo mạch chủ cao cấp là một trong những khoản “đốt tiền” lớn nhất trong phần cứng PC. Hầu hết mọi người đều biết rằng một bo mạch chủ quá đắt không ảnh hưởng đến hiệu suất hoặc chức năng của PC, nhưng họ vẫn không thể cưỡng lại việc chi hơn 500 USD cho nó. Mặc dù các bo mạch chủ “full option” hữu ích cho một nhóm nhỏ người dùng không thể thiếu VRM “khủng”, nhiều khe cắm M.2 Gen5, Ethernet 10Gb và vô số khe mở rộng, nhưng hầu hết mọi người không cần chi hơn 200 USD cho bo mạch chủ.
Với số tiền đó, bạn thậm chí có thể sở hữu một chiếc bo mạch chủ màu trắng đẹp mắt với đủ khe cắm Gen5, cổng I/O và kết nối thế hệ tiếp theo mà bạn sẽ cần trong suốt vòng đời của PC. Marketing bo mạch chủ có thể dễ dàng lừa bạn chi tiêu quá mức, nhưng nếu bạn quan tâm đến việc chi tiền vào những gì quan trọng nhất, bạn sẽ miễn nhiễm với những thương hiệu vô nghĩa.
Bo mạch chủ Gigabyte B650 Aorus Elite AX ICE màu trắng, cung cấp đầy đủ tính năng cần thiết cho cấu hình AM5 tầm trung mà không cần chi quá nhiều.
SSD PCIe Gen5 Đột Phá: Nhanh Hơn Nhưng Có Cần Thiết Hơn?
Tốc Độ Tuần Tự Khủng Khiếp Không Đồng Nghĩa Với Trải Nghiệm Thực Tế Tốt Hơn
SSD PCIe 5.0 có thể đại diện cho đỉnh cao của hiệu suất lưu trữ hiện tại, nhưng chúng phần lớn là vô dụng đối với người dùng thông thường, đặc biệt là game thủ. Tốc độ đọc/ghi hơn 14.000MB/s mà bạn thường thấy trên các SSD Gen5 mới nhất rất ấn tượng, nhưng chúng không mang lại bất kỳ giá trị đáng kể nào trên hầu hết các PC. Hệ điều hành của bạn khởi động với cùng tốc độ, và máy tính của bạn cảm thấy nhanh nhạy như khi sử dụng SSD Gen4 hoặc thậm chí Gen3.
Các trò chơi cũng không phụ thuộc vào tốc độ tuần tự; chúng hưởng lợi từ tốc độ đọc/ghi ngẫu nhiên. Và tốc độ này lại tương tự nhau trên các ổ Gen5 và Gen4. Vì vậy, bạn không cần một ổ SSD Gen5 ngay cả vào năm 2025, trừ khi bạn thường xuyên di chuyển các tệp lớn hàng ngày cho công việc. Bên cạnh đó, yêu cầu tản nhiệt của nhiều ổ SSD Gen5 là rất lớn — bạn không chỉ cần tản nhiệt bắt buộc, mà thậm chí là các bộ tản nhiệt cồng kềnh trên nhiều mẫu.
Cho đến khi các nhà phát triển game bắt đầu tối ưu hóa trò chơi để tận dụng tốc độ Gen5 — chào DirectStorage — bạn hoàn toàn có thể tiếp tục sử dụng SSD NVMe Gen4 cho PC của mình.
Ổ cứng SSD Samsung 990 Pro PCIe Gen4 NVMe, hiệu năng cao và tốc độ đọc/ghi vượt trội, đáp ứng tốt nhu cầu của người dùng phổ thông.
Card Đồ Họa (GPU) Flagship: Đặc Quyền Của Số Ít
Đắt Đỏ và Không Cần Thiết Cho Đa Số Game Thủ
Mỗi thế hệ, toàn bộ cộng đồng PC đều nín thở chờ đợi Nvidia và AMD công bố những chiếc card đồ họa mới nhất và tuyệt vời nhất. GPU không nghi ngờ gì là linh kiện nhận được nhiều sự cường điệu và đưa tin nhất trong không gian phần cứng PC, và thậm chí đã bắt đầu nhận được sự chú ý từ truyền thông đại chúng sau vai trò trung tâm của chúng trong điện toán AI. Các mẫu flagship tiếp tục tăng giá qua mỗi lần ra mắt, với RTX 5090 có giá MSRP là 1.999 USD.
Mặc dù các mẫu này thường nhận được nhiều sự quan tâm nhất từ giới truyền thông công nghệ và người tiêu dùng, nhưng chúng phần lớn không liên quan từ góc độ khả năng chi trả và sự cần thiết. Những cải tiến hiệu năng giữa các thế hệ lần này thậm chí không biện minh cho mức giá cao mà Nvidia đang yêu cầu cho nhiều GPU cao cấp của họ. Tuy nhiên, công ty đang cạnh tranh với chính mình trong phân khúc cao cấp, vì vậy đó là mức giá chúng ta sẽ phải chấp nhận hiện tại.
Những GPU này thực sự không cần thiết cho việc chơi game cao cấp, ngay cả khi bạn muốn hiệu suất 4K. Bạn có thể dễ dàng chọn một chiếc RTX 5070 Ti hoặc RX 9070 XT để có trải nghiệm chơi game 1440p tuyệt vời và 4K ở mức khá. Do đó, các mẫu flagship chủ yếu dành cho những người đam mê, những người có túi tiền không đáy và những “tay chơi” không tiếc tiền.
Card đồ họa ASRock Radeon RX 9070 XT Steel Legend, một lựa chọn cân bằng giữa hiệu năng và giá thành cho trải nghiệm chơi game 1440p và 4K.
Đừng Tin Vào Những Lời Thổi Phồng: Hãy Mua Sắm Thông Minh!
Hầu hết các linh kiện PC sẽ luôn bị cường điệu hóa; bạn cần quyết định những gì phù hợp với nhu cầu và ngân sách của mình. Trước khi bạn quyết định nâng cấp, hãy nghiên cứu kỹ để đánh giá yêu cầu hiệu suất thực tế của bản thân. Bạn luôn có thể tận dụng tối đa ngân sách của mình với một chiếc card đồ họa tầm trung, một bo mạch chủ có giá phải chăng và một màn hình chơi game hợp lý. Ngay cả bộ nguồn của bạn cũng không cần quá đắt để bảo vệ phần cứng quý giá còn lại. Tất cả là về việc tối ưu hóa ngân sách của bạn và không lãng phí tiền vào một vài linh kiện không cần thiết.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những linh kiện PC nào bạn cho là bị đánh giá quá cao dưới phần bình luận, và đừng quên theo dõi 123thuthuat.com để cập nhật những thủ thuật và đánh giá công nghệ mới nhất, giúp bạn tối ưu trải nghiệm và ngân sách!
