Vài tháng trước, Nvidia đã đưa ra một tuyên bố táo bạo và gây tranh cãi: công nghệ DLSS 4 cùng mô hình AI transformer mới của họ cung cấp chất lượng hình ảnh tốt hơn cả độ phân giải gốc (native resolution). Tuyên bố này xuất hiện trong bối cảnh ra mắt dòng card đồ họa RTX 5060, nhưng thực chất đây là một nhận định đã âm ỉ tồn tại trong cộng đồng PC gaming suốt nhiều năm qua. Nhiều người tin rằng đôi khi việc bật DLSS mang lại hình ảnh đẹp hơn so với việc chạy game ở độ phân giải gốc, ngay cả khi người chơi không cần cải thiện hiệu suất.
Nghe có vẻ vô lý, giống như một lời quảng cáo thổi phồng từ bộ phận marketing, nhưng thực tế lại có những cơ sở đáng tin cậy cho tuyên bố này. Mặc dù ý tưởng một công nghệ nâng cấp hình ảnh (upscaling) có thể tạo ra hình ảnh tốt hơn độ phân giải gốc nghe có vẻ phi logic, điều này thực sự có lý đối với các tựa game hiện đại. Đặc biệt, với mô hình AI transformer mới trong DLSS 4, bạn sẽ thấy một số trò chơi mà việc chạy ở độ phân giải thấp hơn (được nâng cấp bởi DLSS) lại cho hình ảnh vượt trội hơn so với việc chạy ở độ phân giải gốc thông thường.
Định nghĩa lại “Độ phân giải gốc” trong gaming hiện đại
Không chỉ là render mọi pixel
Tôi đã cố tình không gắn nhãn cho hình ảnh minh họa dưới đây. Đây là một cảnh trong tựa game Marvel Rivals. Trong một hình ảnh, tôi đang chạy game ở độ phân giải gốc, còn hình ảnh kia là sử dụng DLSS ở chế độ Performance (hiệu suất), nghĩa là chỉ một phần tư số pixel hiển thị được render thực sự. Bạn hãy tự đánh giá xem hình ảnh nào trông đẹp hơn, và chúng ta sẽ quay lại tiết lộ nhãn ở cuối phần này.
Phần lớn sự bối rối xung quanh ý tưởng DLSS trông đẹp hơn độ phân giải gốc xuất phát từ việc hiểu sai về chính khái niệm “độ phân giải gốc”. Ở cấp độ cơ bản, độ phân giải gốc có nghĩa là GPU của bạn đang render mọi pixel trên màn hình. Bạn có thể cho rằng DLSS (hoặc bất kỳ công cụ nâng cấp hình ảnh nào khác) không thể vượt qua độ phân giải gốc vì các công cụ này không render tất cả pixel. GPU của bạn chỉ render một tập hợp con các pixel khi bật DLSS, phần còn lại được suy luận bởi một mô hình AI.
Tuy nhiên, việc GPU của bạn render mọi pixel không có nghĩa là bạn sẽ nhìn thấy đầu ra pixel thô trên màn hình. Thực tế, bạn gần như không bao giờ thấy điều đó với các tựa game hiện đại. Bất cứ khi nào một đường chéo cắt qua các pixel vuông, bạn sẽ thấy các cạnh răng cưa. Khi những cạnh này di chuyển, chúng sẽ nhấp nháy. Độ phân giải gốc hiển thị những cạnh thô ráp của quá trình render, và một đầu ra “nguyên bản” như vậy không hề đẹp mắt. Hầu hết các game không xử lý “độ phân giải gốc” theo cách này. Thay vào đó, chúng sử dụng một dạng khử răng cưa (anti-aliasing) để làm mượt các cạnh thô này, ngay cả khi bạn không có tùy chọn khử răng cưa trong menu đồ họa.
Chúng ta không thực sự so sánh “độ phân giải gốc” (tức là hình ảnh thô) với DLSS. Chúng ta đang so sánh DLSS với việc render mọi pixel và sử dụng công nghệ khử răng cưa giá rẻ để làm mượt hình ảnh.
So sánh chất lượng đồ họa game Marvel Rivals giữa DLSS 4 và native resolution
Ngày nay, các game chủ yếu sử dụng các hình thức khử răng cưa “giá rẻ”, tức là những phương pháp có tác động không đáng kể đến hiệu suất. Phần lớn các game dùng TAA (Temporal Anti-Aliasing), nhưng đôi khi bạn cũng sẽ thấy FXAA (Fast Approximate Anti-Aliasing). Các dạng khử răng cưa đòi hỏi nhiều tài nguyên hơn như MSAA (Multisample Anti-Aliasing) và SSAA (Supersample Anti-Aliasing) hiếm khi xuất hiện trong các game hiện đại. Khi xem xét các tựa game sử dụng DLSS 4, chúng ta không so sánh “độ phân giải gốc” (mà không có bất kỳ bộ lọc nào) với DLSS. DLSS và hầu hết các hình thức khử răng cưa khác sẽ thắng trong cuộc chiến đó. Chúng ta đang so sánh DLSS với việc render mọi pixel và sử dụng công nghệ khử răng cưa giá rẻ để làm mượt hình ảnh.
Và để chứng minh luận điểm đó, hãy quay lại với Marvel Rivals. Hình ảnh bên trái là “độ phân giải gốc” không có bất kỳ hình thức khử răng cưa nào, trong khi hình ảnh bên phải là DLSS ở chế độ Performance với chỉ một phần tư số pixel được render. Bạn chắc chắn sẽ không muốn chơi Marvel Rivals ở độ phân giải gốc thực sự; ít nhất bạn sẽ chơi nó với TAA. Và thực sự, DLSS 4 với mô hình AI transformer của nó trông tốt hơn hầu hết các triển khai TAA.
DLSS “Phơi Bày” Chi Tiết, Không “Sáng Tạo” Chi Tiết Mới
Bí mật ẩn giấu trong kết cấu
Ví dụ mà Nvidia thường lấy khi nói về DLSS 4 và cách nó trông đẹp hơn độ phân giải gốc là tựa game Avowed, đặc biệt là một hình ảnh như bạn thấy dưới đây. Hãy nhìn vào những chi tiết phức tạp trên cuốn sách phép. Với DLSS 4, nó trông sắc nét hơn rất nhiều so với khi chạy ở độ phân giải gốc. DLSS 4 không hề “tự tạo” ra các chi tiết mới để đưa vào kết cấu trải rộng trên trang sách, hoặc ít nhất, nó không áp dụng một lớp làm sắc nét dữ dội trên toàn bộ hình ảnh. DLSS 4, trong trường hợp này, đã “phơi bày” kết cấu chi tiết mà quá trình render gốc đã làm mờ đi.
Chi tiết sắc nét hơn của cuốn sách trong Avowed khi sử dụng DLSS 4 so với độ phân giải gốc
Điều này càng có lý nếu bạn biết về Avowed. Trò chơi được xây dựng bằng Unreal Engine 5, một engine được thiết kế xoay quanh TAA. Bạn có thể sử dụng MSAA trong UE5 về mặt kỹ thuật, nhưng bạn phải từ bỏ Lumen và Nanite với bộ render forward. Dù sao đi nữa, UE5 sử dụng TAA, và việc tắt nó sẽ tạo ra một hình ảnh khá tệ — giống như Marvel Rivals trong phần trên, cũng được xây dựng trên UE5. DLSS với mô hình AI transformer của nó có khả năng phơi bày các chi tiết mà TAA đã làm mờ.
Mô hình AI transformer có thể làm được điều này nhờ cơ chế tự chú ý (self-attention mechanism) bên trong loại mô hình này. Nếu không đi sâu quá vào lĩnh vực học sâu, một mô hình transformer phức tạp về mặt tính toán hơn nhiều so với CNN (Convolutional Neural Network), nhưng nó cũng xem xét một phạm vi ngữ cảnh rộng hơn. Với CNN, bạn có thể nhận được một hình ảnh trông giống độ phân giải gốc — tức là mọi pixel được render và làm mờ bởi TAA — nhưng với mô hình transformer, bạn có thể vượt xa độ phân giải gốc. Mô hình transformer có khả năng tiếp nhận tất cả các pixel cùng một lúc, hiểu chúng và tái tạo lại hình ảnh với ngữ cảnh của một cảnh đầy đủ.
Tin Vào Trải Nghiệm Thị Giác: Nhìn vào Hình Ảnh Cuối Cùng
Khi tôi gần đây viết về công nghệ DLDSR của Nvidia, vốn giúp các game của bạn trông đẹp hơn ở độ phân giải gốc, tôi đã nhận được một số phản hồi rằng tuyên bố “DLSS trông đẹp hơn độ phân giải gốc” là vô nghĩa. Và, ở một mức độ nào đó, điều đó là đúng. Việc render mọi pixel sẽ mang lại nhiều chi tiết hơn so với việc suy luận một phần các pixel, đây là lý do lớn khiến các công cụ như DLSS hoạt động hiệu quả hơn nhiều ở độ phân giải cao hơn, nơi có nhiều dữ liệu đầu vào hơn. Tuy nhiên, như chúng ta đã thiết lập, độ phân giải gốc không có nghĩa là chỉ render tất cả các pixel. Khi chúng ta nói về độ phân giải gốc, chúng ta đang nói về hình ảnh cuối cùng bạn nhìn thấy, bao gồm cả các bước xử lý sau khi các pixel đã được render.
Và, như bạn có thể thấy từ các hình ảnh tôi đã chia sẻ ở đây, DLSS 4 với mô hình AI transformer trông đẹp hơn độ phân giải gốc, ít nhất là trong các game hiện đại dựa nhiều vào TAA. Điều này không đúng với mọi trò chơi. Ví dụ, một tựa game như Forza Horizon 5 bao gồm MSAA, và cuộc chiến giữa nó và DLSS 4 lại trở nên cân bằng hơn nhiều. Bạn thực sự không cần phải đào sâu vào engine hoặc hiểu các tính năng đồ họa đang diễn ra phía sau mà bạn không thể truy cập. Bạn chỉ cần nhìn vào hình ảnh cuối cùng.
Luôn có nhiều cách khác nhau mà các nhà phát triển làm mượt các cạnh thô của quá trình render, và DLSS Super Resolution là công cụ mới nhất đã trở nên phổ biến.
Tôi biết điều này nghe có vẻ hiển nhiên, nhưng phần lớn cuộc trò chuyện xung quanh DLSS (và các công cụ nâng cấp/tạo khung hình khác) lại xoay quanh việc một hình ảnh khách quan tốt hơn hình ảnh kia. Và thông thường, điều đó thuộc về “độ phân giải gốc”, được củng cố bởi thực tế là GPU phải làm tất cả công việc khó khăn để thực sự render tất cả các pixel. Cuộc trò chuyện không tập trung vào toàn bộ hình ảnh của một trò chơi bạn đang chơi. Nó tập trung vào những chi tiết nhỏ để tìm ra sự khác biệt, và coi độ phân giải gốc như một loại chân lý khách quan để đo lường tất cả các phương pháp render khác.
Trong thực tế, luôn có nhiều cách khác nhau mà các nhà phát triển làm mượt các cạnh thô của quá trình render, và DLSS Super Resolution là công cụ mới nhất đã trở nên phổ biến. Nhiều năm trước, bạn sẽ phải làm điều đó một cách khó khăn với SSAA, nhưng sau đó MSAA mang lại hiệu suất tốt hơn nhiều dù chất lượng giảm đi đôi chút. FXAA trở nên phổ biến như một giải pháp thay thế cực kỳ rẻ tiền, nhưng trông tệ hại, và sau đó ngành công nghiệp chuyển sự chú ý sang TAA, thứ mang lại hiệu suất vượt trội và chất lượng hình ảnh tuyệt vời, mặc dù có một số hiện tượng nhiễu hình ảnh nhất định.
DLSS đã khẳng định mình là một trong những tính năng đồ họa quan trọng nhất trên PC, và điều đó sẽ không thay đổi. Nếu bạn không thích cách nó trông như thế nào, hoặc bạn nghĩ rằng render “gốc” tốt hơn, thì điều đó thật tuyệt. Đối với những người khác, hãy nhìn vào hình ảnh cuối cùng bạn nhận được. Đặc biệt là trong các game gần đây vốn phụ thuộc nhiều vào TAA, mô hình AI transformer của DLSS thường sẽ vượt trội hơn.
Kết luận:
Qua phân tích chi tiết, có thể thấy rằng tuyên bố của Nvidia về việc DLSS 4 mang lại chất lượng hình ảnh vượt trội hơn độ phân giải gốc không phải là không có căn cứ. Vấn đề nằm ở định nghĩa thực sự của “độ phân giải gốc” trong bối cảnh game hiện đại, nơi các công nghệ khử răng cưa kém hiệu quả hơn như TAA thường làm mờ đi các chi tiết. Với mô hình AI transformer tiên tiến, DLSS 4 có khả năng “phơi bày” những chi tiết ẩn mà TAA làm mất đi, mang lại một hình ảnh sắc nét và rõ ràng hơn.
Là một độc giả quan tâm đến công nghệ, hãy tin vào trải nghiệm thị giác của chính mình. Đừng để những định kiến về “độ phân giải gốc” làm lu mờ khả năng của các công nghệ tiên tiến như DLSS. Nếu bạn có một card đồ họa NVIDIA RTX, đừng ngần ngại bật DLSS và tự mình trải nghiệm sự khác biệt.
Bạn có đồng ý với nhận định này không? Hãy để lại bình luận và chia sẻ quan điểm của bạn về DLSS 4 và chất lượng hình ảnh trong game hiện nay nhé!
