Bo mạch chủ (mainboard) thường được xem là một trong những linh kiện bền bỉ nhất trong bất kỳ cấu hình máy tính nào. Thực tế, bạn thường chỉ nâng cấp bo mạch chủ khi xây dựng một chiếc PC hoàn toàn mới từ đầu hoặc khi muốn nâng cấp lên một CPU đời mới hơn mà bo mạch chủ hiện tại không còn hỗ trợ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đặc biệt là khi bo mạch chủ của bạn đã trở nên lỗi thời, bạn có thể buộc phải nâng cấp ngoài chu kỳ nâng cấp thông thường.
Những người sử dụng PC của họ trong khoảng 10 năm mà không nâng cấp hoặc muốn chuyển đổi PC chơi game thành máy làm việc là những đối tượng thường rơi vào tình huống này. Bo mạch chủ tuy hoạt động ổn định nhưng thiếu vắng các tính năng hiện đại hoặc không tương thích với công nghệ mới có thể là rào cản lớn. Hãy cùng 123thuthuat.com khám phá những lý do khiến việc nâng cấp bo mạch chủ trở nên cấp thiết và không thể tránh khỏi.
5 Dấu Hiệu Rõ Ràng Cho Thấy Đã Đến Lúc Nâng Cấp Bo Mạch Chủ Của Bạn
1. Không còn nhận cập nhật BIOS
Mất hiệu suất và rủi ro bảo mật
Thông thường, việc cập nhật BIOS định kỳ không phải lúc nào cũng cần thiết, trừ khi có một lý do cụ thể. Có thể một phiên bản BIOS mới hứa hẹn cải thiện hiệu suất hoặc độ ổn định cho CPU của bạn (như trường hợp với CPU Arrow Lake và Ryzen 9000), hoặc nó cần thiết để nâng cấp lên CPU đời mới hơn trên cùng một socket. Nếu không, triết lý “không hỏng thì đừng sửa” vẫn hoạt động tốt. Tuy nhiên, một lý do khác khiến việc cập nhật BIOS trở nên cần thiết là vá các lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng.
Lựa chọn cập nhật BIOS trên màn hình cài đặt Gigabyte UEFI
Các lỗ hổng như Zenbleed, Meltdown, Spectre và Downfall đã từng bị khai thác để xâm nhập bảo mật trên nhiều PC trong quá khứ, đánh cắp mật khẩu, khóa mã hóa và các dữ liệu nhạy cảm khác. Khi các cuộc tấn công này được phát hiện, các nhà sản xuất bo mạch chủ sẽ phát hành các bản cập nhật BIOS để vá lỗi càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu bo mạch chủ của bạn quá cũ và không còn được nhà sản xuất hỗ trợ, khả năng cao bạn sẽ không nhận được các bản cập nhật BIOS cần thiết, hoặc ít nhất là không đầy đủ.
Nếu bo mạch chủ của bạn vẫn đang chạy trên BIOS cũ thay vì tiêu chuẩn UEFI mới hơn, bạn cũng sẽ bỏ lỡ các tính năng quan trọng như Resizable BAR, có thể cải thiện hiệu suất chơi game tới 15% tùy thuộc vào tựa game. Việc thiếu UEFI không chỉ ảnh hưởng đến hiệu năng mà còn hạn chế khả năng tương thích với các công nghệ ổ cứng, khởi động nhanh và bảo mật hiện đại.
2. Bo mạch chủ không hỗ trợ chuẩn PCIe hiện đại
Vẫn dùng PCIe 2.0?
Có thể khó tin, nhưng nhiều người dùng vẫn đang sử dụng các bo mạch chủ và CPU sản xuất trước năm 2011. Mặc dù các cỗ máy này vẫn hoạt động tốt cho hầu hết các trường hợp sử dụng, nhưng một thiếu sót có thể buộc họ phải nâng cấp cuối cùng chính là khả năng hỗ trợ PCIe. Những bo mạch chủ này có thể chỉ hỗ trợ tốc độ PCIe 2.0, vốn đã lỗi thời đáng kể đối với các card đồ họa (GPU) hiện đại. Bo mạch chủ của bạn ít nhất phải hỗ trợ PCIe 3.0 để chạy các thế hệ GPU gần đây mà không bị mất hiệu suất đáng kể.
Bo mạch chủ ATX đặt dọc trên bề mặt trắng, thể hiện các khe cắm PCIe
Mặc dù phần cứng cũ như vậy dù sao cũng đến lúc cần nâng cấp toàn diện, nhưng việc hỗ trợ PCIe có thể là lý do cuối cùng khiến người dùng kiên quyết không thay đổi phải buông tay. Ngoài việc cần thiết cho GPU hiện đại, hỗ trợ PCIe mới hơn cũng là điều bắt buộc đối với các ổ SSD NVMe Gen4 và Gen5 tốc độ cao ngày nay. Sự khác biệt về tốc độ giữa PCIe 2.0 và PCIe 4.0/5.0 là rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất tải game, ứng dụng và xử lý dữ liệu.
3. Bạn đang mắc kẹt trên một nền tảng “chết”
Hết vòng đời nâng cấp
Kỷ lục của AMD trong việc hỗ trợ socket AM4 trong một thời gian dài đã tạo ra một chuẩn mực mới trong ngành công nghiệp. Intel có thể hỗ trợ cùng một socket với hai thế hệ CPU đây đó, nhưng AMD đã ra mắt bốn dòng CPU lớn trên cùng một socket, và AM5 dường như sẽ tiếp tục theo quỹ đạo tương tự. Nếu bạn đã sớm tham gia vào “cuộc đua” AM4, có thể đã đến lúc nâng cấp lên AM5.
Mặc dù nâng cấp từ CPU AM4 của bạn không phải là một điều bắt buộc, nhưng bạn có thể mong đợi một sự tăng hiệu suất đáng kể trong chơi game cũng như hiệu suất tổng thể nếu bạn chuyển sang, chẳng hạn như CPU Ryzen 7000 hoặc Ryzen 9000. Trừ khi bạn sở hữu một con Ryzen 7 5800X3D, ngay cả Ryzen 5 7600 cũng sẽ là một cải tiến đáng kể so với hầu hết các CPU AM4. Bạn sẽ kéo dài tuổi thọ PC của mình thêm vài năm nữa, nhờ khả năng nâng cấp dễ dàng lên các chip AM5 trong tương lai. Hơn nữa, việc nâng cấp nền tảng lên AM5 không còn quá đắt đỏ, khi cả bo mạch chủ và bộ kit RAM DDR5 đều đã trở nên khá phải chăng.
Bo mạch chủ Gigabyte B650 Aorus Elite AX ICE với tông màu trắng chủ đạo
4. Hết khe cắm RAM hoặc M.2 (hoặc cả hai)
Khi nhu cầu bộ nhớ và lưu trữ tăng cao
Bạn có thể đã quyết định tiết kiệm một vài khoản bằng cách chọn một bo mạch chủ micro-ATX với hai khe cắm RAM hoặc một khe M.2 duy nhất, nghĩ rằng bạn sẽ không bao giờ cần thêm RAM hay dung lượng lưu trữ, ít nhất là cho đến khi bạn xây dựng một PC mới. Tuy nhiên, với nhu cầu bộ nhớ ngày càng tăng của các tựa game hiện đại và các ứng dụng đòi hỏi cao, cùng với việc dung lượng lưu trữ cạn kiệt nhanh hơn bao giờ hết, bạn có thể đang cảm thấy “nghẹt thở” với hai khe cắm RAM và một khe M.2 duy nhất.
Tất nhiên, việc thay thế RAM và SSD hiện có của bạn bằng các loại dung lượng lớn hơn là một lựa chọn, nhưng không phải là một lựa chọn hấp dẫn. Khi bạn muốn bổ sung thêm RAM hoặc dung lượng lưu trữ vào phần cứng hiện có của mình, bạn buộc phải xem xét một bo mạch chủ mới hơn với bốn khe cắm RAM và các khe M.2 bổ sung. Điều này có thể trùng hợp với việc nâng cấp nền tảng, nhưng nhiều người dùng có ngân sách hạn hẹp đã mua các bo mạch chủ cấp thấp vẫn có thể nâng cấp lên một bo mạch chủ tầm trung tốt mà không cần thay đổi toàn bộ hệ thống.
5. Muốn có Wi-Fi tích hợp hoặc Ethernet tiên tiến
Tính năng mạng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết
Wi-Fi trên bo mạch chủ đã phổ biến hơn rất nhiều so với nhiều năm trước. Trong quá khứ, nhiều bo mạch chủ không có Wi-Fi hay Bluetooth tích hợp, và người dùng thường hài lòng với kết nối Ethernet dây. Ngày nay, Wi-Fi tích hợp là một trong những tính năng cần thiết trên mọi bo mạch chủ, mang lại sự tiện lợi và gọn gàng. Nếu bo mạch chủ 10 năm tuổi của bạn không có Wi-Fi và bạn không hài lòng với hiệu suất của các dongle Wi-Fi hoặc card rời, đây có thể là một dấu hiệu rõ ràng khác cho thấy bạn cần nâng cấp.
Mặt sau của bo mạch chủ ASUS ROG Maximus Z690 Hero, hiển thị các cổng kết nối và ăng-ten Wi-Fi
Ethernet ít khi là lý do chính để nâng cấp, vì ngay cả những bo mạch chủ cũ cũng hỗ trợ tốc độ Gigabit. Tuy nhiên, nếu bạn đang có kế hoạch biến chiếc PC cũ của mình thành một máy chủ NAS (Network Attached Storage) hoặc biến nó thành một phần của phòng thí nghiệm tại nhà (home lab), bạn có thể mong muốn tốc độ 2.5GbE, 5GbE hoặc thậm chí 10GbE. Điều này sẽ đòi hỏi bạn phải nâng cấp lên ít nhất một bo mạch chủ phổ thông hiện đại.
Bo mạch chủ màu đen và xám của Asus Prime B650-Plus WiFi
Kết luận
Bo mạch chủ có thể có tuổi thọ rất dài theo thời gian biểu của phần cứng PC, nhưng việc thiếu các tính năng nhất định hoặc không tương thích với công nghệ mới có thể buộc bạn phải nâng cấp. Trong khi các chuẩn cũ như PCIe 2.0 và việc thiếu khe cắm RAM/M.2 là những lý do thuyết phục để chuyển sang một thiết lập mới, thì ngay cả việc không có Wi-Fi tích hợp và thiếu lộ trình nâng cấp CPU cũng có thể đủ để bạn ra quyết định. Rất có thể, bo mạch chủ cũ của bạn đang gặp phải hầu hết, nếu không phải tất cả, những vấn đề trên và cần được thay thế gấp. Trong nhiều trường hợp, nâng cấp toàn bộ nền tảng hoặc mua một PC mới hoàn chỉnh có thể là lựa chọn dễ dàng và hiệu quả hơn cho bạn.
Hãy chia sẻ những dấu hiệu khác mà bạn từng gặp phải khiến mình phải nâng cấp bo mạch chủ trong phần bình luận bên dưới nhé!
