Hiện tượng “stringing”, hay còn gọi là chảy nhựa thừa, tơ nhện, là một vấn đề phổ biến mà nhiều người đam mê in 3D thường xuyên gặp phải. Lỗi này xảy ra khi vòi phun (nozzle) của máy in phun ra những sợi vật liệu nhỏ li ti trong quá trình di chuyển giữa các phần khác nhau của bản in. Những sợi nhựa thừa không mong muốn này có thể làm hỏng bề mặt hoàn thiện của chi tiết và khiến công đoạn hậu kỳ trở nên khó khăn.
Tin tốt là có nhiều cách hiệu quả để khắc phục lỗi stringing. Bằng sự kiên nhẫn và thử nghiệm với các cài đặt phần mềm cắt lát (slicer) khác nhau, bạn hoàn toàn có thể loại bỏ vĩnh viễn vấn đề stringing, từ đó tiết kiệm thời gian, tiền bạc và công sức về lâu dài. Hãy cùng 123thuthuat.com khám phá 10 giải pháp tối ưu nhất để mang lại những bản in 3D chất lượng hoàn hảo.
10. Điều Chỉnh Tốc Độ In Tổng Thể
Tìm sự cân bằng giữa thời gian và chất lượng
Bạn có thể giảm tốc độ in tổng thể để giảm thiểu stringing. Tốc độ in chậm hơn đồng nghĩa với việc vòi phun sẽ không bị chảy nhựa thừa khi di chuyển, giữ cho sợi nhựa ổn định cho đến khi sẵn sàng được đùn ra.
Tuy nhiên, bạn không nên đi quá chậm. Nếu tốc độ in quá thấp, quá trình in sẽ kéo dài hơn đáng kể và các khu vực phức tạp có thể bị quá nhiệt. Vì vậy, tốt nhất là thực hiện một vài bản in thử ở các tốc độ khác nhau để tìm ra mức tối ưu. Mục tiêu là tìm được tốc độ không gây ra quá nhiều stringing mà vẫn đảm bảo bản in cứng cáp và chính xác.
Nếu bạn tìm thấy một tốc độ in hiệu quả, hãy ghi chú lại để có thể sử dụng lại sau này. Điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và đảm bảo các bản in hoàn hảo mọi lúc.
9. Tăng Tốc Độ Di Chuyển (Travel Speed)
Di chuyển nhanh để giảm nhỏ giọt sợi nhựa không mong muốn
Giao diện cài đặt tốc độ di chuyển trong Cura
Một cách khác để khắc phục stringing là tăng tốc độ di chuyển của vòi phun máy in khi nó không đùn nhựa. Những di chuyển này được gọi là “travel moves” (di chuyển không in), và việc tăng tốc chúng có thể rút ngắn thời gian vòi phun không hoạt động. Điều này có nghĩa là ít sợi nhựa có thể rò rỉ ra thành những sợi tơ mỏng khó chịu.
Tuy nhiên, di chuyển quá nhanh có thể gây ra các vấn đề như làm máy in bị căng hoặc xuất hiện các đường in bất thường. Để tìm tốc độ hoàn hảo, hãy tăng tốc độ di chuyển lên một chút và in một chi tiết thử nghiệm. Nếu hiện tượng stringing được cải thiện, bạn có thể tiếp tục tăng dần cho đến khi tìm thấy sự cân bằng phù hợp.
Thay đổi tốc độ di chuyển một mình có thể không khắc phục được tình trạng stringing nghiêm trọng, nhưng kết hợp chúng với tốc độ in chậm hơn và các mẹo khác có thể giúp giảm đáng kể những vết nhựa nhỏ giọt đáng ghét đó.
8. Sử Dụng Tính Năng Combing Hoặc Tránh Biên (Perimeter Avoidance)
Điều hướng đường đi vòi phun để giảm thiểu tơ nhện
Cài đặt chế độ Combing trong phần mềm Cura
Hầu hết các phần mềm cắt lát (slicing software) đều có một cài đặt giúp vòi phun di chuyển trong các khu vực đã được in. Tính năng này, được gọi là “combing” (chải) hoặc “avoid crossing perimeters” (tránh cắt qua các biên), sẽ điều hướng vòi phun đi theo các đường an toàn hơn để nó không phải di chuyển qua các không gian trống nơi các sợi stringing có thể xuất hiện.
Vì vòi phun luôn ở trong các khu vực đã được lấp đầy hoặc đã in một phần, bất kỳ sự rò rỉ nào cũng ít có khả năng xuất hiện dưới dạng các sợi tơ thấy rõ. Điều này khá dễ thực hiện; chỉ cần bật nó trong slicer của bạn và xem nó ảnh hưởng như thế nào đến độ sạch của bản in cuối cùng.
Giống như bất kỳ tính năng nào của slicer, điều này có thể không hoạt động hoàn hảo cho mọi mẫu. Nó có thể không loại bỏ hoàn toàn stringing đối với các chi tiết lớn hoặc phức tạp, nhưng nó thường đủ hiệu quả để giúp việc vệ sinh dễ dàng hơn sau khi in.
7. Thử Nghiệm Tính Năng Coasting Hoặc Wipe
Các phương pháp dựa trên Slicer để hạn chế hiện tượng chảy nhựa thừa
Cài đặt tính năng Coasting thử nghiệm trong Cura
Một số phần mềm slicer có các tùy chọn khác như “coasting” và “wiping”. Coasting giống như việc vòi phun tạm nghỉ một khoảnh khắc nhỏ trước khi kết thúc một phần. Bằng cách này, áp suất trong vòi phun sẽ được giải tỏa bớt, giúp bạn không bị nhỏ giọt khi di chuyển vòi phun đi nơi khác.
Trong khi đó, “wiping” là tính năng giúp vòi phun cọ xát vào một đường hoặc một khối đã in trước đó trước khi tiếp tục di chuyển. Nó sẽ cạo sạch bất kỳ lớp nhựa còn sót lại, ngăn không cho chúng tạo thành tơ nhện trong quá trình di chuyển. Những tính năng này có thể rất hữu ích, nhưng đôi khi bạn cần hiệu chỉnh chúng để tránh tạo ra các khoảng trống hoặc điểm yếu ở cuối mỗi lớp.
Nếu slicer của bạn có các tính năng này, hãy bật chúng lên từng cái một. In một vài chi tiết hiệu chuẩn nhỏ và điều chỉnh cài đặt cho đến khi bạn tìm thấy sự cân bằng hoàn hảo. Bạn thậm chí có thể thấy rằng sự kết hợp giữa coasting và wiping giúp giảm stringing đáng kể.
6. Giảm Nhiệt Độ Vòi Phun Một Cách Cẩn Thận
Tìm điểm tối ưu của sợi nhựa để ngăn chặn nhỏ giọt
Nhiệt độ in có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong cách sợi nhựa hoạt động. Nếu bạn in ở nhiệt độ quá cao, sợi nhựa có thể trở nên quá mềm và chảy ra khi vòi phun di chuyển. Ngay cả việc giảm nhẹ từ 5 đến 10 độ C cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc giảm stringing.
Nhưng hãy cẩn thận đừng giảm quá thấp; sợi nhựa có thể không đùn đủ hoặc các lớp sẽ không bám dính vào nhau. Vì vậy, hãy theo dõi chất lượng in của bạn, đặc biệt là các đường lớp (layer lines) và khả năng bắc cầu (bridging). Khi bạn tìm thấy một dải nhiệt độ hoạt động tốt, hãy duy trì nó.
Phương pháp này hiệu quả vì nó hiểu được cách vật liệu hoạt động. Điều chỉnh nhiệt độ cho phép bạn kiểm soát cách sợi nhựa được đùn ra và bám dính. Sử dụng cài đặt làm mát chính xác cũng có thể cải thiện khả năng ngăn chặn sự hình thành tơ nhện.
5. Cải Thiện Làm Mát Chi Tiết Và Luồng Khí
Thiết lập quạt để đảm bảo sợi nhựa được làm mát đúng cách
Giao diện cài đặt làm mát bộ phận trong Orca Slicer
Để ngăn chặn stringing, điều quan trọng là để mỗi lớp sợi nhựa nguội và đông cứng. Nhựa còn nóng và chảy quá lâu có thể dính vào vòi phun hoặc tạo ra các sợi tơ mỏng. Quạt làm mát giúp sợi nhựa mới đùn ra đông lại nhanh chóng, do đó ít cặn bám hơn.
Tuy nhiên, hãy cẩn thận đừng làm mát quá nhiều, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng các vật liệu như ABS hoặc PETG, vốn nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Điều chỉnh tốc độ quạt của bạn cho phù hợp. Bạn cũng có thể sử dụng một ống dẫn khí quạt (fan duct) đặc biệt để hướng luồng khí chính xác đến vị trí bạn cần, tránh xa vòi phun.
Trong hầu hết các trường hợp, một hệ thống làm mát tốt và một vài điều chỉnh nhiệt độ sẽ giải quyết được vấn đề. Sau mỗi lần điều chỉnh, hãy theo dõi các bản in của bạn để xem cái nào hoạt động tốt nhất cho bạn.
4. Tinh Chỉnh Tốc Độ Rút Dây (Retraction Speed) Một Cách Cẩn Trọng
Kéo sợi nhựa trở lại với tốc độ vừa phải
Cài đặt tốc độ rút dây trong Orca Slicer
Rút dây (retraction) là một kỹ thuật quan trọng để ngăn sợi nhựa chảy ra trong quá trình di chuyển không in (travel moves). Tốc độ mà bộ đùn (extruder) quay ngược lại để kéo sợi nhựa lên vòi phun rất quan trọng đối với độ sạch của quá trình di chuyển. Tốc độ rút dây nhanh hơn thường kéo sợi nhựa trở lại nhanh chóng, nhưng nó có thể gây mòn hoặc kẹt nếu quá nhanh.
Ngược lại, tốc độ rút dây chậm hơn có thể để lại sợi nhựa nóng chảy gần đầu vòi phun trong một thời gian, điều này có thể gây nhỏ giọt. Tốc độ rút dây tốt nhất thường nằm ở đâu đó ở giữa. Hầu hết các slicer cho phép bạn thay đổi tốc độ rút dây theo milimet mỗi giây, vì vậy bạn có thể thực hiện các thay đổi nhỏ và thử nghiệm với một bản in hiệu chuẩn đơn giản để xem cái nào hoạt động tốt nhất.
Cần một chút thời gian để điều chỉnh thông số này cho đúng, nhưng với một vài bản in thử ngắn, bạn có thể thấy các thay đổi trong tốc độ rút dây ảnh hưởng như thế nào đến hiện tượng stringing cuối cùng. Khi bạn tìm thấy tốc độ không gây stringing mà không làm hỏng sợi nhựa, bạn sẽ nhận thấy sự cải thiện đáng kể về chất lượng in.
3. Điều Chỉnh Khoảng Cách Rút Dây (Retraction Distance) Chính Xác
Thay đổi chiều dài kéo sợi nhựa để có những đường di chuyển sạch hơn
Cài đặt khoảng cách rút dây trong Cura
Tốc độ và khoảng cách rút dây giống như đôi bạn thân. Khoảng cách rút dây càng dài, càng ít nhựa nóng chảy rò rỉ ra, nhưng quá nhiều có thể gây tắc nghẽn, chậm trễ hoặc tạo ra các điểm mỏng.
Những thay đổi nhỏ trong khoảng cách rút dây có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với stringing. Một số máy in hoặc loại sợi nhựa cần khoảng cách rút ngắn, trong khi những loại khác cần kéo nhiều hơn. Ngay cả những khác biệt nhỏ, như một phần mười milimet, cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn giữa một bản in bị tơ nhện và một bản in hoàn hảo.
Để tìm khoảng cách rút dây hoàn hảo, bạn có thể thực hiện một số bản in hiệu chuẩn. Thay đổi khoảng cách và quan sát bản in trông như thế nào. Chọn cài đặt mang lại cho bạn kết quả sạch nhất mà không bị thiếu nhựa (under-extrusion). Khi bạn tìm thấy cài đặt hoàn hảo, nó thường khá nhất quán giữa các mẫu khác nhau.
2. Giữ Sợi Nhựa Khô Ráo Và Được Bảo Vệ
Bảo quản vật liệu bằng cách tránh các vấn đề về độ ẩm
Cách giữ sợi nhựa khô ráo trong hộp kín có gói hút ẩm
Ngay cả những cài đặt máy in tiên tiến nhất cũng có thể bị phá hỏng nếu sợi nhựa của bạn bị ẩm. Độ ẩm trong sợi nhựa có thể sôi lên ở nhiệt độ được nung nóng, tạo ra các túi hơi nước gây ra dòng chảy không đều và rất nhiều sự nhỏ giọt. Theo thời gian, điều này dẫn đến nhiều stringing hơn và các điểm thô trên bản in.
Hãy bảo quản cuộn sợi nhựa trong hộp kín khí kèm gói hút ẩm hoặc đầu tư một máy sấy sợi nhựa chuyên dụng. Nếu bạn thấy tiếng kêu lách tách hoặc bong bóng trong nhựa đùn ra, đó có thể là dấu hiệu cho thấy vật liệu cần được sấy khô. Các loại sợi nhựa khác nhau hấp thụ độ ẩm ở các tốc độ khác nhau, vì vậy điều cần thiết là phải biết độ ẩm ảnh hưởng như thế nào đến từng loại mà bạn sử dụng.
Bằng cách giữ cho sợi nhựa của bạn khô ráo, bạn có thể tránh được hư hỏng do độ ẩm đối với cài đặt in của mình. Sợi nhựa khô hoạt động tốt hơn và giúp kiểm soát stringing.
1. Lựa Chọn Vật Liệu Chất Lượng Cao Để Đạt Thành Công
Đầu tư vào sợi nhựa đồng nhất để có kết quả hàng đầu
Các loại vật liệu in 3D được sắp xếp
Khi nói đến chất lượng sợi nhựa, tất cả là về sự nhất quán. Các loại sợi nhựa rẻ hơn có thể có đường kính không nhất quán, chứa chất độn hoặc có đặc tính nóng chảy không đều, điều này có thể gây ra stringing. Nhưng sợi nhựa cao cấp đáng giá hơn chi phí bỏ ra vì nó ổn định và đáng tin cậy hơn, giảm khả năng lãng phí bản in và sự thất vọng.
Nhiều thương hiệu sợi nhựa lớn cung cấp các bảng dữ liệu chi tiết với các cài đặt nhiệt độ và tốc độ được khuyến nghị. Tuân theo các hướng dẫn này có thể tạo ra sự khác biệt lớn ngay từ đầu. Và nếu bạn thử các thương hiệu khác nhau, bạn có thể tìm thấy những loại hoạt động tốt nhất cho máy in của bạn và các mẫu bạn in.
Đầu tư vào sợi nhựa chất lượng cao có thể là một yếu tố thay đổi cuộc chơi nếu bạn đã tối ưu hóa cài đặt máy in của mình nhưng vẫn gặp vấn đề về stringing. Một khi bạn trải nghiệm sự cải thiện về tính nhất quán, bạn có thể thấy rằng chi phí bổ sung là hoàn toàn xứng đáng.
Kiểm Tra Các Thay Đổi Của Bạn Bằng Các Đối Tượng Hiệu Chuẩn
Các bài kiểm tra stringing với đối tượng hiệu chuẩn (calibration objects) là một cách tuyệt vời để xem các thay đổi đối với cài đặt máy in của bạn ảnh hưởng như thế nào đến hiện tượng nhựa thừa không mong muốn. Các mẫu đặc biệt này có nhiều tháp hoặc cột giúp vòi phun di chuyển qua không gian trống, để lại những sợi tơ mỏng. Bằng cách đo số lượng sợi được tạo ra trong các chuyển động này, bạn có thể biết liệu cài đặt rút dây, tốc độ hoặc nhiệt độ của bạn đang hoạt động tốt hay bạn cần điều chỉnh.
Bạn có thể tìm thấy các đối tượng hiệu chuẩn được tạo sẵn trực tuyến. Một số, như Funky Hollow Calibration Cube, được thiết kế đặc biệt để kiểm tra các vấn đề như stringing và cấu hình rút dây sai. Chúng dễ in và không tốn nhiều sợi nhựa, vì vậy bạn có thể so sánh các cài đặt khác nhau một cách nhanh chóng. Sau mỗi lần thử nghiệm, hãy kiểm tra các cột xem có sợi nhựa nhỏ li ti nào không và xem chúng phổ biến nhất ở đâu. Với một chút kiên nhẫn và quan sát cẩn thận, bạn sẽ có thể tìm thấy sự kết hợp hoàn hảo các cài đặt máy in sẽ mang lại cho bạn những chi tiết mịn hơn và ít công việc dọn dẹp hơn trong các bản in 3D cuối cùng của mình.
Kết Hợp Mọi Chiến Lược Để Có Bản In Sạch Hơn
Những phương pháp trên là một khởi điểm tuyệt vời để giảm stringing trong các bản in 3D của bạn. Hãy thử các thay đổi như điều chỉnh tốc độ và di chuyển, tinh chỉnh cài đặt rút dây và đảm bảo sợi nhựa của bạn ở trạng thái tốt. Bắt đầu với những thay đổi đơn giản, như giảm tốc độ in hoặc bật tính năng tránh biên (perimeter avoidance). Sau đó, chuyển sang những thứ phức tạp hơn như hiệu chuẩn rút dây. Cách tốt nhất để làm điều này là thực hiện những cải tiến nhỏ theo thời gian. Hãy tiếp tục thử nghiệm và kiên nhẫn, và bạn sẽ có được những bản in mượt mà, chuyên nghiệp hơn mà không cần nhiều công đoạn hậu kỳ.
Hãy truy cập 123thuthuat.com để tìm hiểu thêm các thủ thuật công nghệ hữu ích và chia sẻ kinh nghiệm của bạn về in 3D!
