Bạn đang sở hữu một chiếc PC gaming đã lỗi thời, một chiếc laptop chạy Windows ì ạch, hay giống như nhiều người khác, bạn đã nâng cấp máy tính nhưng vẫn còn giữ lại các linh kiện từ dàn máy cũ? Đừng vội bỏ đi, bởi vì chúng vẫn có thể mang lại giá trị sử dụng đáng ngạc nhiên.
Nếu bạn có phần cứng PC cũ nằm không hoặc một chiếc laptop Windows đã lỗi thời, bạn hoàn toàn có thể thổi luồng sinh khí mới vào chúng bằng cách biến chúng thành một “Steam Machine” của riêng mình với SteamOS. Gần như bất kỳ chiếc PC nào cũng có thể trở thành Steam Machine tự chế, và bạn không cần đến card đồ họa đắt tiền hay CPU mới nhất để thực hiện điều này. Quá trình này có thể hoàn thành chỉ trong vài giờ, và kết quả sẽ vượt xa mong đợi của bạn.
SteamOS: Chìa Khóa Để Tạo Steam Machine Của Riêng Bạn
Hành Trình Lắp Ráp PC Từ Linh Kiện Thừa và Cài Đặt SteamOS
Bên cạnh yếu tố di động, điều làm nên sự độc đáo của Steam Machine và Steam Deck chính là hệ điều hành SteamOS. SteamOS là một bản phân phối Linux mà Valve đang phát triển riêng cho các thiết bị chơi game cầm tay của mình, nhưng bạn có thể sẽ bất ngờ khi biết rằng bạn hoàn toàn có thể tải xuống và sử dụng SteamOS một cách miễn phí.
SteamOS hiện chưa có bản phát hành đầy đủ cho PC, vì vậy không đảm bảo rằng nó sẽ hoạt động trên tất cả các phần cứng. Nhìn chung, SteamOS hoạt động tốt nhất với các cấu hình chỉ dùng linh kiện AMD. Nếu bạn có kế hoạch sử dụng bất kỳ linh kiện Intel hoặc NVIDIA nào, bạn có thể gặp phải một số vấn đề, vì SteamOS vẫn chưa được tối ưu hóa cho phần cứng không phải của AMD.
Tôi tình cờ có sẵn một CPU AMD Ryzen 5 5600G đã qua sử dụng từ chiếc PC gaming tự ráp đầu tiên của mình. Nó không phải là một con chip cao cấp, nhưng đồ họa tích hợp của nó khá tốt đối với một bộ xử lý phổ thông, và Steam Deck cũng dựa vào đồ họa tích hợp. Vì vậy, tôi đã lắp ráp một chiếc PC dự phòng từ các linh kiện cũ và quyết định thử cài đặt SteamOS.
Bạn không cần phần cứng đắt tiền hoặc mạnh mẽ để tự mình làm điều này. Cấu hình PC từ linh kiện thừa của tôi khá khiêm tốn. Ví dụ cụ thể:
- CPU AMD Ryzen 5 5600G
- Đồ họa tích hợp AMD Radeon
- Bo mạch chủ MSI B550 Gaming Plus
- RAM G.SKILL Trident Z Neo (2 x 16GB)
- SSD TeamGroup 512GB
Chỉ cần thêm một bộ nguồn hoạt động tốt, tản nhiệt CPU, cùng với vỏ case và vài chiếc quạt là bạn đã sẵn sàng. Ngay cả khi bạn không có sẵn linh kiện PC cũ, bạn có thể thử cài đặt SteamOS trên một chiếc laptop chạy Windows, điều này có thể mô phỏng tính di động của Steam Deck thực tế.
Dù bạn chọn phần cứng nào, điều duy nhất bạn cần là một USB trống. Hãy nạp hình ảnh khôi phục SteamOS chính thức vào USB và sử dụng nó làm ổ đĩa khởi động để chạy cài đặt SteamOS, giống như khi bạn cài đặt Windows trên một chiếc PC mới. Về mặt kỹ thuật, hình ảnh khôi phục này được dùng để phục hồi Steam Deck bị hỏng, nhưng đó là phiên bản đầy đủ của hệ điều hành, và bạn không cần Steam Deck để sử dụng nó cho việc cài đặt SteamOS trên bất kỳ phần cứng tương thích nào.
Máy tính chơi game tùy chỉnh SteamOS với màn hình, bàn phím và chuột
Trải Nghiệm Chơi Game Trên SteamOS: Điều Tốt, Điều Chưa Tốt và Kỳ Lạ
Chơi game trên “Steam Deck tự chế” của tôi là một thử nghiệm thú vị, gây ấn tượng với tôi hơn cả mong đợi, nhưng nó cũng đi kèm với một vài nhược điểm mà bạn nên biết trước khi tự mình thử.
Những Hạn Chế Khi Chơi Game Trên SteamOS
SteamOS vẫn đang trong quá trình phát triển, vì vậy tôi đã chuẩn bị tinh thần cho một quy trình cài đặt lộn xộn hoặc một loạt vấn đề khi cố gắng làm cho mọi thứ hoạt động trên phần cứng của mình. Ngạc nhiên thay, quá trình cài đặt lại dễ dàng và không có lỗi, mặc dù mất khá nhiều thời gian (khoảng một giờ từ đầu đến cuối). Khi SteamOS khởi động, nó chạy thẳng vào cửa sổ đăng nhập Steam, giống như khi tôi thiết lập một chiếc Steam Deck mới lần đầu tiên.
Mọi thứ hoạt động như dự kiến, nhưng vấn đề là nó được thiết kế để hoạt động trên một thiết bị chơi game cầm tay. Vì vậy, thỉnh thoảng có những điều kỳ lạ, như các tham chiếu đến các nút bấm trong phần giới thiệu mà PC của bạn không có (nhưng Steam Deck thì có). SteamOS cũng tự động khởi chạy Steam ở chế độ Big Picture, điều này rất tuyệt cho trải nghiệm giống như console nhưng lại khiến việc sử dụng một chiếc PC chạy SteamOS như một máy tính để bàn hoặc laptop thông thường trở nên hơi bất tiện.
Mặc dù vậy, bạn hoàn toàn có thể sử dụng một chiếc PC chạy SteamOS như bất kỳ chiếc PC Linux nào khác. Có một môi trường desktop thông thường bên ngoài Steam trông khá quen thuộc với người dùng Windows. Hơn nữa, so với các bản cài đặt Linux khác, việc cài đặt và chạy SteamOS dễ dàng hơn hầu hết các bản phân phối mà tôi đã thử. Nếu không phải vì khả năng tương thích phần cứng không nhất quán, đây sẽ là một cách tuyệt vời để giới thiệu về Linux.
Nội thất PC chơi game với quạt RGB và hệ thống tản nhiệt
Tuy nhiên, Linux cũng là một trong những hạn chế của SteamOS. Mặc dù sự đánh đổi này đáng giá đối với tôi, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là một số trò chơi không thể chạy trên SteamOS, ngay cả với lớp tương thích Proton của Valve. Hầu hết các game đều có thể, nhưng với trường hợp ngoại lệ lớn là các trò chơi yêu cầu anti-cheat cấp độ kernel, chẳng hạn như Valorant hoặc Fortnite. Ngay cả khi bạn tải xuống được các trò chơi này trên SteamOS, chúng có thể không khởi chạy hoặc hiển thị thông báo lỗi nếu bạn cố gắng chơi trực tuyến. Vẫn có một số trò chơi trực tuyến đối kháng cạnh tranh chạy trên Linux, như Marvel Rivals hoặc SMITE, nhưng việc hỗ trợ thường không được đảm bảo.
Điều Gì Khiến Tôi Yêu Thích Chơi Game Trên SteamOS
May mắn thay, tôi không phải là một người hâm mộ các trò chơi trực tuyến đối kháng cạnh tranh. Việc từ bỏ hầu hết chúng là một sự đánh đổi xứng đáng cho lợi ích lớn nhất của SteamOS, đó là lượng bloatware ít hơn đáng kể so với Windows, điều này thường dẫn đến hiệu suất mạnh mẽ hơn.
Mặc dù chạy trên phần cứng khá khiêm tốn, tôi đã có một trải nghiệm chơi game tuyệt vời trên “Steam Deck tự chế” của mình. Các trò chơi mà tôi hầu như không thể khởi chạy trên Windows với cấu hình phần cứng gần như tương tự, giờ đây đã có thể chơi được hoặc hoạt động tốt hơn, như Death’s Door hay Jedi: Fallen Order. Thậm chí có cả các so sánh trực tiếp giữa SteamOS và Windows 11 trên cùng một phần cứng, cho thấy mức tăng hiệu suất đáng kể mà bạn có thể đạt được.
Môi trường desktop KDE Plasma trên PC chạy SteamOS hiển thị ứng dụng cài đặt
SteamOS thực sự tỏa sáng như một hệ điều hành có thể khiến PC của bạn giống như một console. Nó được thiết kế để điều hướng bằng tay cầm, mặc dù bạn cũng có thể sử dụng bàn phím và chuột. Nó cũng tự động quản lý lớp tương thích Proton ở chế độ nền, cho phép các trò chơi Windows chạy trên SteamOS. Tất cả những gì bạn cần làm là bật PC và đắm chìm vào bất kỳ trò chơi nào bạn muốn chơi.
Ngoài ra, SteamOS gọn gàng và thân thiện với người dùng hơn hầu hết các bản phân phối Linux khác, và thậm chí còn cung cấp các bản cập nhật tự động. Vì vậy, bạn có thể tận hưởng sự tiện lợi của một console với thư viện trò chơi khổng lồ của PC. Chắc chắn, bạn có thể tái tạo điều đó với hầu hết các bản phân phối Linux khác, nhưng việc SteamOS được đóng gói sẵn với các bản cập nhật tự động như vậy khiến nó dễ tiếp cận hơn nhiều đối với những người chuyển từ Windows hoặc console gaming, đặc biệt là nếu bạn đang làm việc với phần cứng cũ như tôi.
Giao diện Files và Terminal trên PC SteamOS trong môi trường KDE Plasma
Bạn Có Nên Cài Đặt SteamOS Cho PC Cũ Của Mình?
Tôi đã có một khoảng thời gian sử dụng SteamOS đáng ngạc nhiên, và giờ đây, đống linh kiện PC dự phòng của tôi đã có một cuộc sống thứ hai như một loại Steam Machine tự làm. Bất cứ khi nào tôi muốn tạm gác lại công việc và hoàn toàn đắm chìm vào một trò chơi mà không bị phân tâm bởi Discord hay internet, tôi chuyển sang chiếc PC chạy SteamOS của mình, và cảm giác giống như đang sử dụng một chiếc console thực thụ.
Biểu tượng Steam và giao diện trang chủ game
Mặc dù tôi rất thích SteamOS, nhưng nó không dành cho tất cả mọi người. Nếu các trò chơi trực tuyến đối kháng cạnh tranh như Fortnite là sở trường của bạn, việc chuyển sang Linux có thể không phải là cách tiếp cận tốt nhất. Mặt khác, nếu bạn là một game thủ console muốn khám phá thế giới PC gaming hoặc bạn chỉ muốn tận dụng thêm chút tuổi thọ cho các linh kiện PC cũ (đặc biệt là phần cứng AMD), tôi thực sự khuyên bạn nên thử SteamOS.
Nếu SteamOS nghe có vẻ hấp dẫn nhưng bạn đang sở hữu phần cứng Intel hoặc Nvidia, tôi cũng khuyến nghị bạn nên tìm hiểu Bazzite, một phiên bản Linux tập trung vào chơi game khác, cung cấp khả năng hỗ trợ phần cứng rộng hơn SteamOS. Cả hai hệ điều hành này đều là lựa chọn tuyệt vời để hồi sinh phần cứng PC cũ, vì vậy hãy cân nhắc cài đặt Linux trước khi vứt bỏ những linh kiện máy tính đã lỗi thời đó nhé.
Tài liệu tham khảo:
- SteamOS recovery image
- Proton compatibility layer
- So sánh hiệu suất SteamOS và Windows 11
- Các game online chống gian lận tương thích Linux
