Khi nền tảng AMD AM5 ra mắt, giới công nghệ và người dùng không khỏi bỡ ngỡ với một vấn đề phổ biến: thời gian khởi động hệ thống kéo dài bất thường. Đây là một điểm gây khó chịu, đặc biệt khi màn hình không hiển thị gì ngoài đèn LED báo lỗi hoặc mã BIOS liên quan đến bộ nhớ. Mặc dù quá trình khởi động ban đầu có thể mất đến cả phút, thậm chí hơn, các lần khởi động sau thường nhanh hơn đáng kể. Tuy nhiên, có một cài đặt UEFI nhanh chóng có thể giải quyết triệt để vấn đề này, đó chính là tính năng “Memory Context Restore” (MCR). Với vai trò là chuyên gia tại 123thuthuat.com, chúng tôi sẽ đi sâu vào nguyên nhân và hướng dẫn bạn cách tối ưu để hệ thống AM5 của bạn khởi động nhanh chóng, mượt mà hơn.
I. Memory Training AM5 Là Gì Và Tại Sao Lại Quan Trọng?
Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM) là thành phần thiết yếu để máy tính lưu trữ dữ liệu từ các chương trình và hệ điều hành đang chạy. Quá trình khởi động ban đầu của một PC với bo mạch chủ hiện đại thường diễn ra lâu hơn bình thường do “memory training” (đào tạo bộ nhớ). Về cơ bản, bo mạch chủ sẽ chạy qua một danh sách kiểm tra để đảm bảo các module RAM đã cài đặt hoạt động chính xác với CPU của bạn, tinh chỉnh thời gian (timings) và điện áp bộ nhớ để đạt được sự ổn định tối đa. Điều này nghe có vẻ hợp lý trên lý thuyết, nhưng lại trở nên phiền toái khi bạn đã cấu hình BIOS xong xuôi, và các bo mạch chủ AM5 dường như mất nhiều thời gian hơn đáng kể.
Do cách thiết kế và xây dựng của CPU AMD Ryzen, Infinity Fabric Clock (FLCK) là một phần quan trọng của kiến trúc này, và nó cần được đồng bộ hóa hoàn toàn để đạt được hiệu suất tối đa từ hệ thống chạy AMD của bạn. Quá trình memory training cũng đóng vai trò trong việc này, giúp tránh việc FLCK và RAM bị tách rời do cấu hình không đồng bộ, dẫn đến độ trễ tăng lên.
Memory training rất quan trọng, và mặc dù không có cách nào để tắt nó hoàn toàn (và chúng tôi không khuyến nghị làm vậy nếu có thể), nhưng có một cách để bo mạch chủ ghi nhớ dữ liệu đào tạo đã lưu. Với mỗi lần khởi động sau, PC sẽ tải dữ liệu này thay vì thực hiện lại toàn bộ quá trình tốn thời gian. Điều thú vị là tính năng này có thể không được bật theo mặc định trên bo mạch chủ của bạn. Đối với nhiều người, việc này dẫn đến thời gian khởi động kéo dài mỗi khi bật máy. Dù điều này không quá tệ khi bạn có thời gian rảnh rỗi (như pha cà phê hay tắm buổi sáng), nhưng nó lại gây khó chịu nếu bạn muốn sử dụng PC ngay lập tức.
Giao diện BIOS trên bo mạch chủ AMD AM5, nơi điều chỉnh các thông số bộ nhớ RAM.
II. Cách Giảm Thời Gian Khởi Động AM5: Bật Memory Context Restore (MCR)
Để cải thiện đáng kể thời gian khởi động trên hệ thống AMD AM5, bạn chỉ cần thay đổi một cài đặt đơn giản trong UEFI BIOS: đó là bật tính năng “Memory Context Restore” (MCR). Cụ thể, trên một số bo mạch chủ như ASRock B650 Aorus Elite AX Ice, tính năng này thường bị tắt theo mặc định. Chỉ cần kích hoạt MCR và khởi động lại, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt. Thay vì phải chờ một phút hoặc hơn từ lúc bật máy cho đến màn hình đăng nhập hệ điều hành, thời gian này có thể giảm xuống chỉ còn khoảng 15 giây.
Bạn có thể tự hỏi tại sao tính năng quan trọng như vậy lại không được bật mặc định. Lý do là việc kích hoạt MCR có thể gây ra một số vấn đề với bộ nhớ, đặc biệt khi bạn thường xuyên thay đổi các thanh RAM. Một số nhà sản xuất RAM thậm chí còn khuyến nghị tắt cài đặt này để đảm bảo tính tương thích và ổn định. Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, như với các bo mạch chủ MSI, việc bật MCR có thể yêu cầu tắt thêm cài đặt “DRAM Power Down”.
Một rủi ro khác là nếu quá trình training ban đầu gặp lỗi và cấu hình bị lỗi đó được lưu lại khi MCR được bật. Khi đó, hệ thống sẽ cố gắng tải cấu hình sai này và có thể dẫn đến việc PC không khởi động được cho đến khi bạn xóa CMOS. Tuy nhiên, đây thường không phải là vấn đề lớn nếu bạn chỉ sử dụng một bộ RAM duy nhất và không có kế hoạch thay đổi phần cứng trong nhiều năm. Bạn chỉ cần thực hiện quá trình training một lần, bật MCR trong BIOS, và hệ thống sẽ hoạt động ổn định. Nếu sau này bạn gặp bất kỳ lỗi khởi động nào, hãy xóa CMOS để cho phép quá trình training diễn ra lại từ đầu.
Hình ảnh minh họa cách xóa CMOS (Clear CMOS) trên bo mạch chủ AMD AM5 để khôi phục cài đặt gốc.
III. Cải Tiến Từ Các Bản Cập Nhật BIOS Mới Và Vai Trò Của MCR
Các bo mạch chủ chạy phần mềm BIOS AM5 đời đầu thường mất rất nhiều thời gian để đào tạo RAM. Mặc dù một số có thể thực hiện nhanh hơn những bo mạch chủ khác, nhưng vẫn có khả năng PC của bạn sẽ mất vài phút để khởi động sau khi hoàn thành quá trình này. Việc cập nhật phiên bản BIOS mới nhất chắc chắn sẽ giúp quá trình đào tạo diễn ra nhanh hơn.
Tuy nhiên, ngay cả với BIOS mới, bạn vẫn có thể gặp phải trường hợp PC khởi động lâu hơn mong muốn. Đó là lúc giải pháp nhanh chóng (và đôi khi hơi “lách luật”) bằng cách bật MCR phát huy tác dụng. Mặc dù có một số lưu ý đáng kể khi sử dụng MCR, nhưng miễn là bạn cẩn thận và nhớ rằng mình đã kích hoạt nó, bạn sẽ không gặp phải bất kỳ rắc rối nào. Cá nhân tôi đã chạy hệ thống chính của mình với MCR được bật trong nhiều tháng mà không gặp bất kỳ vấn đề nào liên quan đến RAM. Đôi khi PC dường như cần đào tạo lại, nhưng với bản phát hành BIOS mới nhất từ ASRock, quá trình này chỉ mất khoảng một phút.
Cài đặt cập nhật BIOS trên bo mạch chủ NZXT N7 B650E, giúp tối ưu hóa thời gian khởi động hệ thống.
Kết luận
Việc tối ưu hóa thời gian khởi động trên nền tảng AMD AM5 không còn là thách thức lớn nếu bạn biết cách tận dụng tính năng “Memory Context Restore” trong BIOS. Dù quá trình “memory training” ban đầu là cần thiết để đảm bảo sự ổn định của hệ thống, MCR cho phép PC của bạn lưu trữ và tải lại dữ liệu đào tạo bộ nhớ, giúp giảm đáng kể thời gian chờ đợi ở các lần khởi động tiếp theo. Hãy luôn kiểm tra các khuyến nghị từ nhà sản xuất RAM và sẵn sàng xóa CMOS nếu gặp sự cố. Kết hợp với việc cập nhật BIOS thường xuyên, MCR sẽ giúp hệ thống AM5 của bạn hoạt động nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Bạn đã thử bật Memory Context Restore trên hệ thống AM5 của mình chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn dưới phần bình luận và đừng quên khám phá thêm các thủ thuật công nghệ hữu ích khác trên 123thuthuat.com!
