Việc đánh giá hiệu suất của một chiếc máy tính cá nhân, đặc biệt là hiệu suất PC gaming, thường phức tạp hơn nhiều so với những gì chúng ta vẫn nghĩ. Mặc dù bạn có thể có được cái nhìn sơ bộ về hiệu suất bằng cách đo lường chỉ số khung hình trung bình mỗi giây (Average FPS) và cho rằng đã đủ, nhưng bạn có thể đang bỏ lỡ những ngữ cảnh quan trọng đi kèm với con số đó. FPS trung bình chỉ cung cấp một phần nhỏ về bức tranh tổng thể hiệu suất máy tính của bạn trong một tựa game cụ thể. Để có cái nhìn sâu sắc và toàn diện hơn về hiệu suất thực tế của chiếc PC gaming, bạn cần theo dõi 4 chỉ số quan trọng sau đây, bên cạnh tốc độ khung hình trung bình.
1. 0.1% và 1% Lows (FPS Thấp Nhất): Bức Tranh Toàn Diện Hơn Về Hiệu Suất Trong Các Tình Huống Khó Khăn
Mặc dù vẫn là những con số trung bình của khung hình trên giây, nhưng các chỉ số 0.1% và 1% Lows là thước đo tốt hơn nhiều về trải nghiệm tổng thể khi chơi game. Trong khi FPS trung bình cho bạn một cái nhìn tổng quát về hiệu suất của hệ thống, thì 0.1% và 1% Lows lại thể hiện những khoảnh khắc chậm nhất, tồi tệ nhất trong quá trình chơi game. Chúng cung cấp cho bạn bức tranh về hiệu suất của máy tính khi nó hoạt động ở trạng thái kém nhất.
Khi người dùng phàn nàn về hiệu suất kém mặc dù có chỉ số FPS trung bình khá cao, nhiều khả năng các chỉ số 1% Lows của họ đang ở mức rất thấp. Thật khó để đánh giá những vấn đề này chỉ bằng cách nhìn vào bộ đếm FPS trung bình. Vì vậy, nếu bạn đang cố gắng có được một cái nhìn chính xác về hiệu suất thực tế của PC trong một kịch bản nhất định, việc theo dõi 1% Lows là cực kỳ hữu ích. Nó giúp bạn xác định liệu có những tình trạng giật lag đột ngột, khó chịu, dù cho FPS trung bình vẫn ổn định.
Hiển thị các chỉ số hiệu suất PC như FPS, Frame Time, GPU Busy được đo bằng Intel PresentMon
2. Frame Times (Thời Gian Khung Hình): Đại Diện Cho Cảm Giác “Phản Hồi” Và Mượt Mà Của Game
Tốc độ khung hình (Frame Rate) là thước đo số lượng khung hình được đẩy đến màn hình của bạn mỗi giây. Tuy nhiên, có một chỉ số khác ẩn sâu bên trong tốc độ khung hình, đóng vai trò rất quan trọng đối với cảm giác chơi game, đó chính là Frame Time (thời gian khung hình).
Frame Time là chỉ báo về thời gian máy tính của bạn cần để tạo ra một khung hình, từ lúc bắt đầu cho đến khi hoàn thành. Bản thân thời gian này rất quan trọng nếu bạn đang tìm kiếm độ chính xác và thời gian phản hồi cực nhanh trong các tựa game eSports. Nhưng đối với việc chơi game thông thường, điều thực sự quan trọng là thời gian giữa các khung hình (Frame Time Variance). Sự biến động lớn trong thời gian khung hình có thể dẫn đến một trải nghiệm trông có vẻ ổn trên dữ liệu, nhưng trong thực tế lại cảm thấy lộn xộn và kém phản hồi. Hãy luôn chú ý đến Frame Times, vì chúng có thể là một chỉ báo tuyệt vời về hiệu suất tiềm ẩn của hệ thống.
Biểu đồ thời gian khung hình (Frame Time) của CPU AMD Ryzen 9 9950X3D khi chơi Counter-Strike 2
3. GPU Busy: Phương Pháp Tối Ưu Để Phát Hiện Nút Cổ Chai Của PC
Không phải lúc nào cũng dễ dàng để biết bộ phận nào trong hệ thống của bạn đang gặp khó khăn, đặc biệt khi một số game không thể tải toàn bộ một thành phần nhất định. Chỉ số GPU Busy có thể là một cách khá chính xác để xem hiệu suất của bạn có thể được cải thiện ở đâu. Chỉ số này có thể dễ dàng tìm thấy và đo lường bằng framework PresentMon, phiên bản dễ tiếp cận nhất là Intel PresentMon.
GPU Busy lấy tổng thời gian khung hình (Total Frame Time) và chỉ cô lập thời gian xử lý của GPU, cho phép bạn thấy mức độ “bận rộn” của card đồ họa. Nếu sự khác biệt giữa tổng thời gian khung hình và GPU Busy là đáng kể, bạn đang gặp phải một nút cổ chai (bottleneck). GPU Busy thấp và Frame Time cao thường sẽ cho thấy có một nút cổ chai về CPU, trong khi nếu hai chỉ số này chỉ chênh lệch vài mili giây, thì vấn đề hiệu suất của bạn có thể liên quan đến GPU. Việc xác định chính xác nút cổ chai giúp bạn đưa ra quyết định nâng cấp hoặc tối ưu hóa hiệu quả hơn.
Màn hình hiển thị các chỉ số hiệu suất gaming, bao gồm GPU Busy, được theo dõi bằng công cụ Intel PresentMon
4. VRAM Usage (Mức Sử Dụng VRAM): Tầm Quan Trọng Của Bộ Nhớ Đồ Họa
Nếu bạn cảm thấy card đồ họa (GPU) của mình đáng lẽ phải đạt hiệu suất khá trong một tựa game nhất định nhưng lại không được, thì đó có thể là do vấn đề về VRAM (Video Random Access Memory). Việc sử dụng hết bộ đệm VRAM có thể dẫn đến chỉ số FPS trung bình rất thấp mà khó chẩn đoán theo cách khác. Mức sử dụng GPU của bạn thậm chí có thể giảm xuống dưới 100% trong một số trường hợp, điều này có thể khiến bạn tin rằng mình đang ở trong tình huống bị giới hạn bởi CPU.
Nếu việc giảm cài đặt đồ họa (như texture) và điều chỉnh độ phân giải không làm giảm mức sử dụng VRAM, hoặc ngay cả khi có giảm nhưng vấn đề hiệu suất của bạn vẫn còn, thì có thể đó không phải là vấn đề về bộ nhớ video. Tuy nhiên, đây vẫn là một chỉ số hệ thống hữu ích để theo dõi, đặc biệt trong các tựa game hiện đại. Khi các GPU tiếp tục “già đi”, những card có ít hơn 10GB VRAM sẽ bắt đầu gặp khó khăn đáng kể. Ngay cả trường hợp của RTX 3060 Ti, phiên bản 8GB của card này đã cho thấy sự chật vật so với phiên bản 16GB, với sự khác biệt về hiệu suất có thể lên tới 90%. Bài học rút ra: đừng bỏ qua mức sử dụng VRAM.
Hiệu suất hơn cả một con số
Hiểu rõ hiệu suất thực sự của PC đòi hỏi bạn phải xem xét nhiều chỉ số khác nhau, không chỉ một. Tốc độ khung hình trung bình (Average FPS) rất tốt để có cái nhìn nhanh, nhưng các con số khác có thể kể cho bạn một câu chuyện sâu sắc hơn. Nếu bạn thấy máy tính của mình bị chậm do một thành phần cụ thể, như GPU chẳng hạn, việc tìm kiếm các lựa chọn nâng cấp phù hợp có thể giúp bạn cải thiện đáng kể trải nghiệm chơi game.
Hãy theo dõi 123thuthuat.com để cập nhật thêm nhiều kiến thức và thủ thuật công nghệ hữu ích khác!
