Trong vài năm trở lại đây, màn hình OLED đã trở nên cực kỳ phổ biến, đặc biệt là trong cộng đồng game thủ, nhờ vào vô vàn ưu điểm vượt trội mà chúng mang lại so với các tấm nền LCD truyền thống. Cá nhân tôi đã sở hữu và trải nghiệm nhiều màn hình OLED kể từ năm 2022, với chiếc Alienware AW3423DW là thiết bị đầu tiên. Mặc dù rất hài lòng khi sử dụng chúng, nhưng những màn hình này không phải là hoàn hảo.
Với kinh nghiệm gần ba năm sử dụng các loại màn hình này với máy tính cá nhân, tôi tự tin chia sẻ những trải nghiệm dài hạn của mình. Bài viết này sẽ đi sâu vào một số nhược điểm chính khi sở hữu màn hình OLED, giúp bạn thiết lập kỳ vọng thực tế trước khi quyết định đầu tư vào một chiếc màn hình cao cấp như vậy.
1. Độ Rõ Nét Văn Bản Kém Hơn (Subpar Text Clarity)
Văn bản không sắc nét như trên màn hình LCD truyền thống
Một trong những điều bạn gần như nhận thấy ngay lập tức sau khi chuyển sang màn hình OLED là độ rõ nét của văn bản kém hơn. Lý do là các tấm nền OLED không sử dụng bố cục subpixel RGB truyền thống như LCD. Các tấm nền WOLED của LG sử dụng bố cục subpixel RGWB theo cấu hình sọc, trong khi các tấm nền QD-OLED của Samsung lại sử dụng bố cục RGB tam giác. Windows sử dụng công nghệ hiển thị văn bản subpixel được thiết kế cho bố cục RGB truyền thống trên màn hình LCD để giảm thiểu các vấn đề về độ rõ nét của văn bản. Tuy nhiên, vì màn hình OLED sử dụng cách sắp xếp subpixel khác, bạn sẽ nhận thấy chất lượng văn bản kém hơn.
Bố cục subpixel của màn hình QD-OLED và WOLED
Trên các tấm nền QD-OLED, bạn sẽ nhận thấy hiện tượng viền màu ở phía trên và dưới của văn bản khi di chuyển gần màn hình. Mặt khác, màn hình WOLED lại hiển thị những bóng mờ nhạt dọc theo các cạnh của nội dung văn bản. Độ rõ nét của văn bản không phải là vấn đề lớn trên màn hình 4K, nhưng ở độ phân giải 1440p, nó dễ nhận thấy và gây khó chịu hơn một chút, đặc biệt nếu bạn là người thường xuyên ngồi gần màn hình. Điều đáng lưu ý là các vấn đề về độ rõ nét của văn bản có thể khác nhau tùy thuộc vào phông chữ, màu sắc văn bản và màu nền. Tuy nhiên, nếu bạn chủ yếu dùng màn hình để chơi game, bạn không cần phải quá lo lắng về vấn đề này.
2. Yêu Cầu Bảo Trì Cao (High Maintenance)
Bạn cần đặc biệt cẩn thận để kéo dài tuổi thọ màn hình
Khi còn sử dụng màn hình LCD truyền thống, tôi không cần phải suy nghĩ nhiều về hình nền muốn sử dụng hay lo lắng về việc để màn hình bật cả ngày. Tuy nhiên, sau khi chuyển sang màn hình OLED, tôi đã trở nên cực kỳ cẩn thận để đảm bảo không gặp phải các vấn đề lưu ảnh (image retention) hoặc lưu ảnh vĩnh viễn (screen burn-in).
Đầu tiên, tôi đã cấu hình Windows 11 để tự động ẩn thanh tác vụ. Tôi cũng sử dụng hình nền màu đen để đảm bảo tất cả các điểm ảnh OLED được tắt hoàn toàn. Một lựa chọn khác để giảm thiểu lưu ảnh là cài đặt Windows tự động chuyển đổi giữa các hình nền khác nhau.
Ngoài ra, tôi cần chạy các tính năng chăm sóc OLED trên màn hình của mình ít nhất vài lần một tuần. Vì tôi sử dụng hàng ngày trong thời gian dài, tôi thường xuyên nhận được lời nhắc chạy tính năng “Pixel Refresh” trên cả hai màn hình Alienware của mình – chiếc AW3423DW và AW2725DF. Tính năng “Pixel Refresh” mất khoảng 5-10 phút để hoàn tất. Bạn cũng cần chạy thủ công tính năng “Panel Maintenance” mỗi năm một lần, việc này mất khoảng một giờ hoặc hơn.
Tôi cũng đã cài đặt Windows tự động tắt màn hình sau năm phút không hoạt động. Cuối cùng, tôi chủ động đảm bảo không để bất kỳ tab hoặc cửa sổ nào mở trên màn hình OLED của mình trong thời gian dài để tránh lưu ảnh. Ban đầu, tất cả các bước bảo trì này có vẻ rắc rối, nhưng sau gần ba năm sử dụng, tôi đã quen với chúng.
3. Nguy Cơ Lưu Ảnh và Lưu Ảnh Vĩnh Viễn (Screen Burn-in and Image Retention)
Mặc dù bảo trì, lưu ảnh vẫn có thể xảy ra về lâu dài
Đôi khi, các vấn đề lưu ảnh và lưu ảnh vĩnh viễn là không thể tránh khỏi, đặc biệt sau thời gian dài sử dụng. Ví dụ, tôi chơi Valorant vài giờ hầu như mỗi ngày. Sau khoảng 2 năm sử dụng liên tục, tôi nhận thấy một số phần tử HUD và UI của trò chơi bị lưu lại trên màn hình, mặc dù tôi vẫn thường xuyên chạy các tính năng chăm sóc OLED. Vì vậy, nếu bạn cũng giống tôi, thường xuyên chơi cùng một trò chơi hoặc duyệt web trong nhiều giờ, hãy chuẩn bị tinh thần rằng lưu ảnh có thể là một vấn đề.
Mặc dù hầu hết màn hình OLED hiện nay có thể dịch chuyển nhẹ các điểm ảnh trên màn hình một cách thường xuyên để ngăn chặn lưu ảnh và lưu ảnh vĩnh viễn, nhưng vẫn có khả năng gặp phải tình trạng này sau vài năm sử dụng. Hầu hết các nhà sản xuất hiện nay đều cung cấp ba năm bảo hành cho màn hình OLED của họ, bao gồm cả lỗi lưu ảnh, vì vậy đây không phải là một lo ngại lớn. Tuy nhiên, nếu bạn có ý định giữ màn hình của mình trong nhiều năm, bạn cần phải cẩn trọng về tuổi thọ của nó.
Cận cảnh màn hình QD-OLED Alienware bị lưu ảnh
4. Độ Sáng Tổng Thể Thấp Hơn (Inferior Brightness Levels)
Chúng không sáng bằng màn hình LCD truyền thống
Mặc dù màn hình OLED mang lại hiệu suất HDR tuyệt vời nhờ mức độ đen hoàn hảo và tỷ lệ tương phản vô hạn, nhưng chúng lại gặp hạn chế về độ sáng toàn màn hình. Ví dụ, khi bạn duyệt web, màn hình OLED sẽ không sáng bằng một màn hình LCD truyền thống hoặc màn hình Mini LED. Khi tôi có chiếc màn hình OLED đầu tiên, tôi đã đặt nó ngay cạnh chiếc LG 27GN950, một màn hình IPS LCD tiêu chuẩn của tôi. Tôi ngay lập tức nhận thấy sự khác biệt về độ sáng và đã phải giảm độ sáng của chiếc LG xuống khoảng 50 phần trăm để chúng trông tương đồng hơn.
Quan trọng hơn, mức độ sáng của màn hình OLED giảm dần theo thời gian, vì các điểm ảnh riêng lẻ trong các tấm nền này có tuổi thọ hữu hạn. Các điểm ảnh phát ra ánh sáng xanh lam xuống cấp nhanh hơn so với các điểm ảnh phát ra ánh sáng đỏ hoặc xanh lục, gây ra sự mất cân bằng ảnh hưởng đến độ sáng và độ chính xác màu sắc. Ngoài ra, việc thường xuyên chạy tính năng bảo trì tấm nền (Panel Maintenance) của màn hình OLED (không phải Pixel Refresh) có thể làm giảm mức độ sáng của nó, đó là lý do tại sao tôi không khuyến nghị thực hiện quá một lần một năm.
So sánh màn hình OLED và LCD cạnh nhau
May mắn thay, ưu điểm vẫn vượt trội nhược điểm
Mặc dù một số nhược điểm này có vẻ như là những yếu tố gây trở ngại, nhưng màn hình OLED vẫn vượt trội hơn rất nhiều so với các tấm nền LCD truyền thống, đặc biệt là đối với việc thưởng thức nội dung đa phương tiện. Một tấm nền OLED là lựa chọn không cần phải suy nghĩ nếu bạn có kế hoạch sử dụng màn hình để chơi game hoặc thậm chí là làm việc chỉnh màu chuyên nghiệp. Chắc chắn, chúng có thể không bền bỉ bằng màn hình LCD, nhưng trải nghiệm nâng cấp về mặt hình ảnh mà bạn nhận được là ở một đẳng cấp hoàn toàn khác. Ngày nay, chúng cũng không còn quá đắt đỏ, khi bạn có thể tìm thấy chúng với giá dưới 1.000 USD. Miễn là bạn cẩn thận trong quá trình sử dụng và không để các yếu tố tĩnh hiển thị trên màn hình trong thời gian dài, bạn sẽ không cần phải quá lo lắng về tuổi thọ của chúng.
Bạn có đang sử dụng màn hình OLED không? Hãy chia sẻ những trải nghiệm, cả ưu và nhược điểm mà bạn đã gặp phải với 123thuthuat.com trong phần bình luận bên dưới nhé!
